Sprawdzone źródło

Nasze standardy sprawdzania źródeł

You KNOW to tylko rzetelne informacje oraz aktualne i wiarygodne źródła. Teksty oznaczone jako „SPRAWDZONE ŹRÓDŁO” zostały zweryfikowane przez ekspertkę_a – dzięki temu masz pewność, że czytasz najwyższej jakości treści.

You KNOW

Endometrioza - czy musi tak boleć?

Aktualizacja: 6min.

Kiedyś (a niestety bardzo często i dzisiaj) jak kobietę boli, to tak ma być - bo to przez miesiączkę, a tutaj to owulacja, a tutaj to pewnie cykl się przesunął. Żyjemy w XXI w., latamy na Księżyc, każdy może mieć w domu drona, człowieka możemy zoperować przy pomocy robota, który znajduje się w innym kraju - to dlaczego mamy pozwolić, żeby nas bolało?

Endometrioza to temat ostatnio bardzo „na czasie” wśród kobiet. Naukowcy drążą temat, kobiety zwracają uwagę na swoje dolegliwości podczas wizyt, a lekarze diagnozują przyczyny bólu. U kobiet w wieku rozrodczym bardzo często to właśnie endometrioza jest jego przyczyną.

Czym właściwie jest endometrioza?

W dużym uproszczeniu to endometrium (czyli błona śluzowa macicy, która złuszcza się podczas miesiączki i w której zagnieżdża się zarodek), które znajduje się poza jamą macicy. I tutaj jest istne szaleństwo, bo poza jajowodami, jajnikami czy ścianą jamy brzusznej może się ona znajdować także na jelitach czy w płucach. Jeśli jesteś po cięciu cesarskim i podczas miesiączki zwijasz się z bólu w miejscu blizny po operacji - tak to endometrioza w bliźnie. I o ile przeniesienie tkanki endometrium do tkanki podskórnej podczas cięcia cesarskiego, laparoskopii czy szycia krocza można sobie łatwo wytłumaczyć, to skąd ona się bierze w jelitach czy innych miejscach niezwiązanych z układem płciowym? Istnieje wiele teorii bardziej lub mniej prawdopodobnych, bo naukowcy głowią się nad tym od 1690 r. (pierwszy opis endometriozy D. Shroena). Jedna z nich mówi o wstecznym miesiączkowaniu, które miałoby polegać na tym, że krew i złuszczone endometrium zamiast przez szyjkę macicy do pochwy udaje się przez jajowody do jamy brzusznej. Inna mówi o zaburzeniach podczas tworzenia się układu płciowego w okresie organogenezy, a jeszcze inna mówi o tym, że wszystkie kobiety „mają” endometriozę i tylko część z nich nie ma na tyle silnego układu immunologicznego, żeby ją „posprzątać” z miejsc, w których nie powinno jej być. Poza typowym objawem, który niestety często bywa bagatelizowanym, czyli dolegliwościami bólowymi podczas miesiączki, pacjentki chorujące na endometriozę bardzo często skarżą się na objawy PMSu, ból podczas stosunku, problemy z zajściem w ciążę, zaburzenia żołądkowo-jelitowe czy pochodzące z układu moczowego. Dlatego po raz kolejny podkreślam, żebyśmy dobrze obserwowały swoje ciało, bo często objawy, które wydają się mało związane z naszą macicą i spółką, mogą sugerować kierunek stawiania diagnozy.

Ilustracja endometriozy

Jak diagnozujemy endometriozę?

Często występuje ona w formie torbieli, które ze względu na kolor swojej zawartości nazywane są torbielami czekoladowymi (mniam! :) ). Mają dość typowy wygląd w USG TV, więc podejrzenie wysuwamy na podstawie tego badania. Innym rodzajem endometriozy, którą (czasami, ale nie zawsze) udaje nam się zdiagnozować, a przynajmniej podejrzewać w USG TV jest adenomioza, czyli w uproszczeniu endometrioza mięśnia macicy. Z innych badań obrazowych pomocny bywa rezonans magnetyczny. Musimy jednak pamiętać, że czasami ogniska endometriozy przybierają postać małych kropeczek na otrzewnej naszej jamy brzusznej i w badaniach obrazowych po prostu ich nie zobaczymy. Stuprocentową diagnozę daje nam tylko i wyłącznie badanie histopatologiczne, do którego materiał pobierany jest w trakcie operacji - najczęściej laparoskopii. Podczas zabiegu możemy także dokładnie obejrzeć całą jamę brzuszną i ocenić, czy nie ma dodatkowych wszczepów na jelitach czy wcześniej wspomnianej otrzewnej. Wtedy klasyfikujemy poziom zaawansowania endometriozy wg obowiązujących zmodyfikowanych kryteriów ASRM (American Society for Reproductive Medicine). Dla osób, które chcą się wgłębić w temat, link poniżej :)

Leczenie?

Leczenie endometriozy nie należy do najłatwiejszych. Pomimo licznych badań naukowych, w tym klinicznych, nie poznaliśmy w całości przyczyn tworzenia się endometriozy. Wiemy, że jest to choroba ściśle związana z układem immunologicznym, ale szczegóły są dla nas wciąż rozmyte. Jest wiele tropów, którymi podążają naukowcy, ale brak jest jednej wiodącej drogi. Dlatego leczenie farmakologiczne endometriozy polega głównie na leczeniu dolegliwości, a nie samej choroby. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych może sprawić, że objawy będą mniej nasilone, ale rzadko dają całkowite ustąpienie dolegliwości. Bardzo często pomocne bywa leczenie hormonalne (pochodne progesteronu czy modulatory jego receptorów, analogi gonadoliberyny, tabletki antykoncepcyjne, inhibitory aromatazy, danazol etc). Cały czas badane są nowe leki, które w badaniach pierwszych faz wykazały pozytywne działanie na dolegliwości związane z endometriozą - leczenie nimi możliwe jest w ramach tzw. badań klinicznych, które powszechnie prowadzone są w wielu praktykach lekarskich. Nowym trendem w dolegliwościach związanych z endometriozą jest leczenie kannabidiolem. Grupa pacjentek stosujących CBD (najczęściej np. w formie olejku) jako środków przeciwbólowych rośnie, a naukowcy badają tę substancję w zestawieniu z innymi dolegliwościami związanymi z endometriozą.

Operacja?

Jeśli farmakologia nie radzi sobie z Twoimi dolegliwościami, kolejnym krokiem, który zaproponuje Ci Twój lekarz, będzie leczenie operacyjne. Polega ono po prostu na usunięciu zmian (np. torbieli czy wycięciu ognisk z otrzewnej) i wysłaniu ich do badania histopatologicznego. Tak jak wcześniej wspomniałam jest to najczęściej leczenie laparoskopowe i o ile z torbielami nie ma problemu w żadnym ze szpitali, o tyle, jeśli masz bardzo zaawansowaną endometriozę lub jeśli przechodziłaś już operacje jej usuwania, powinnaś skierować swoje kroki do ośrodka, który jest wyspecjalizowany w leczeniu tego schorzenia, a przynajmniej znajdują się tam lekarze, którzy zajmują się endometriozą. Jak wielokrotnie powtarzałam, każdy z ginekologów może zajmować się wszystkim, ale każdy z nas interesuje się innymi zagadnieniami :)

Co jeszcze możesz zrobić?

Innymi sposobami na radzenie sobie z endometriozą są tzw. działania pozamedyczne, czyli modyfikacja żywienia, ćwiczenia fizyczne, joga czy akupunktura. I myślę, że w naszym kraju są to wciąż niedoceniane metody leczenia dolegliwości związanych z tą chorobą. Pacjentki chorujące na endometriozę mają także zwiększoną częstość występowania nietolerancji pokarmowych, alergii czy zespołu jelita drażliwego, dlatego ich dieta powinna być dostosowana, z konkretnymi wykluczeniami czy po prostu lekkostrawna (przy zajęciu ściany jelit). Coraz częściej polecana jest także dieta przeciwzapalna, która w wielkim uproszczeniu oparta jest na diecie śródziemnomorskiej, a na celu ma „wygłuszenie” ciągłego stanu zapalnego w naszym organizmie spowodowanego nie tylko endometriozą, ale także np. wysokoprzetworzonymi składnikami w naszej codziennej diecie. Istnieje wiele książek i poradników z dietą przeciwzapalną, więc każdy znajdzie coś dla siebie. Ćwiczenia fizyczne, m.in. joga nie tylko poprawiają nasze samopoczucie i ogólny stan naszego organizmu, ale także powodują rozluźnienie mięśni i narządów miednicy, a także chociaż częściowe rozluźnienie zrostów wewnątrzotrzewnowych, które bardzo często towarzyszą endometriozie. Jeśli chodzi o akupunkturę, w jej zastosowaniu chodzi przede wszystkim o zmniejszenie dolegliwości bólowych. Pamiętajcie, żeby wybrać sprawdzonego specjalistę z dobrymi opiniami!

Endometrioza a ciąża

Szczególnie trudne jest leczenie kobiet chorujących na endometriozę a chcących zajść w ciążę. Nie będziemy ich przecież karmić tabletkami antykoncepcyjnymi i czekać na lepsze czasy. Jeśli tylko jest to możliwe, wskazane jest usunięcie zmian makroskopowych drogą laparoskopii i bardzo często to wystarczy stworzenia korzystnych warunków do zajścia w ciążę. Niestety cięższe przypadki wymagają stosowania dodatkowego leczenia farmakologicznego, a czasami metod wspomaganego rozrodu. Ważne, żeby udać się do specjalisty, który się w tym specjalizuje.

Podsumowując

Endometrioza to zagadnienie, na którego temat powstają liczne prace naukowe (polecam ich szukać na stronie PubMed), a także książki pisane może bardziej przystępnym językiem i obejmujące konkretne aspekty tej choroby. Jest to schorzenie wielowymiarowe - z jednej strony łagodne, z drugiej nawracające i (w bardzo rzadkich przypadkach) „przerzutujące”. Nie mamy jasnych odpowiedzi na kluczowe dla nas pytania, ale z drugiej strony wiemy o niej dużo, a w ostatnich latach uzyskaliśmy szczególnie wiele informacji. Pozostaje nadzieja, że nie zwolnimy tempa i dzięki zdobywanej przez nas wiedzy życie z endometriozą będzie obarczone coraz mniejszymi dolegliwościami. 

  • 1. Johnson, N. P., Hummelshoj, L., Adamson, G. D., Keckstein, J., Taylor, H. S., Abrao, M. S., Bush, D., Kiesel, L., Tamimi, R., Sharpe-Timms, K. L., Rombauts, L., Giudice, L. C., & World Endometriosis Society Sao Paulo Consortium (2017). World Endometriosis Society consensus on the classification of endometriosis. Human reproduction (Oxford, England), 32(2), 315–324. [LINK]
  • 2. Evers J.L. (1994). Endometriosis does not exist; all women have endometriosis. Human reproduction (Oxford, England), 9(12), s. 2206-2209.
  • 3. Reinert, A., Hibner, M. (2019). Self-Reported Efficacy of Cannabis for Endometriosis Pain, Journal of Minimally Invasive Gynecology, 26(7).
  • 4. Schwartz, B. (2020). Leczenie bólu związanego z endometriozą za pomocą konopii. Ginekologia po Dyplomie, 03.
Pokaż Ukryj źródła źródeł

Data dodania: 13/08/2022

Data aktualizacji: 13/08/2022

Autor_ka:

Karolina Rasoul-Pelińska

Ginekolożka

Bestsellery

Oto nasze bestsellery, które pokochały już tysiące klientek_ów. Wypróbuj pielęgnujący olejek intymny albo naturalny żel intymny na bazie wody dla superpoślizgu. Buszuj i zakochuj się!

Zobacz produkty
  • Kuracja złuszczająca do twarzy i ciała

    Kuracja złuszczająca do twarzy i ciała

    Formuła na krostki, efekty nawet po 1 dniu!

    OD 67,99 ZŁ
    OD 67,99 ZŁ
    Bestseller
  • Serum na wrastające włoski

    Serum na wrastające włoski

    Ulga od wrastających włosków w formie roll-on

    OD 58,65 ZŁ
    OD 58,65 ZŁ
    Bestseller
    Dermo
  • Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

    Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

    3 kroki do gładkiej i odżywionej skóry

    OD 124,95 ZŁ
    OD 124,95 ZŁ
    Bestseller
    Taniej w zestawie
  • Delikatny dezodorant pod pachy i biust

    Delikatny dezodorant pod pachy i biust

    Dla wrażliwej skóry, 0% alkoholu, aluminium i sody oczyszczonej

    OD 38,24 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 38,24 ZŁ 0,00 ZŁ
    Bestseller
  • Olejek intymny

    Olejek intymny

    Koi podrażnienia, zapobiega krostkom (polecany przez @pani_fizjotrener)

    OD 42,49 ZŁ
    OD 42,49 ZŁ
    Bestseller
    TERAZ -30%
  • Regenerujące serum na podrażnienia

    Regenerujące serum na podrażnienia

    Kojąca ulga po goleniu (i nie tylko) w formie roll-on

    OD 58,65 ZŁ
    OD 58,65 ZŁ
    Bestseller
    Dermo
  • Olejek do ust z efektem glow

    Olejek do ust z efektem glow

    Nieklejąca formuła o zapachu toffi

    OD 21,24 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 21,24 ZŁ 0,00 ZŁ
    Bestseller
  • Podpaski nowej generacji

    Podpaski nowej generacji

    100% bawełny organicznej, w wersji na dzień lub na noc

    OD 16,14 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 16,14 ZŁ 0,00 ZŁ
    Bestseller
  • Płyn do higieny intymnej

    Płyn do higieny intymnej

    Skutecznie myje, koi i reguluje poziom pH

    OD 18,69 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 18,69 ZŁ 0,00 ZŁ
    Bestseller
    pielęgnacja intymna
  • Chusteczki do higieny intymnej

    Chusteczki do higieny intymnej

    Delikatne, spłukiwalne, z kojącym pantenolem

    OD 11,39 ZŁ
    OD 11,39 ZŁ
    Bestseller
    pielęgnacja intymna
  • Krem do golenia

    Krem do golenia

    Łagodzi podrażnienia, daje superpoślizg

    OD 41,65 ZŁ
    OD 41,65 ZŁ
    Bestseller
  • Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

    Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

    Delikatne oczyszczenie i bogate nawilżenie

    OD 127,49 ZŁ
    OD 127,49 ZŁ
    Bestseller
    Taniej w zestawie
  • Tampony

    Tampony

    100% bawełny organicznej w wersji mini, regular lub super

    OD 16,99 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 16,99 ZŁ 0,00 ZŁ
    Bestseller
  • Żel intymny

    Żel intymny

    Bogate nawilżenie, większa frajda z seksu (polecany przez @pani_fizjotrener)

    OD 33,99 ZŁ
    OD 33,99 ZŁ
    Bestseller
    nowa formuła
  • Peeling do okolic intymnych

    Peeling do okolic intymnych

    Powiedz „pa, pa” czerwonym krostkom

    OD 50,15 ZŁ
    OD 50,15 ZŁ
    Bestseller
  • Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

    Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

    Wegańskie formuły na wrastające włoski, podrażnienia i krostki

    OD 82,62 ZŁ
    OD 82,62 ZŁ
    Bestseller
    Taniej w zestawie
  • Nabłyszczający olejek do ust w wersji limitowanej

    Nabłyszczający olejek do ust w wersji limitowanej

    Blask w 4 słodkich wariantach zapachowych

    OD 21,24 ZŁ
    OD 21,24 ZŁ
    Bestseller
    NOWOŚĆ
  • Ochronny olejek do ust SPF 50

    Ochronny olejek do ust SPF 50

    Nabłyszczenie i ochrona Twoich ust

    OD 25,49 ZŁ
    OD 25,49 ZŁ
    Bestseller
  • Kojące serum do twarzy z witaminą C

    Kojące serum do twarzy z witaminą C

    Odżywia, wygładza i wyrównuje koloryt

    OD 67,99 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 67,99 ZŁ 0,00 ZŁ
    Bestseller
    TERAZ -20%
  • Ochronny płyn do higieny intymnej

    Ochronny płyn do higieny intymnej

    Ulga w nawracających infekcjach intymnych

    OD 25,49 ZŁ
    OD 25,49 ZŁ
    Bestseller
  • Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

    Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

    Redukuje krostki i koi cerę

    OD 161,49 ZŁ
    OD 161,49 ZŁ
    Bestseller
    Taniej w zestawie
  • Zestaw: 4 kroki w pielęgnacji cery

    Zestaw: 4 kroki w pielęgnacji cery

    Dla czystej, nawilżonej, ukojonej skóry bez krostek

    OD 271,99 ZŁ
    OD 271,99 ZŁ
    Bestseller
    Bezpieczny w ciąży
    Taniej w zestawie
  • Nawilżający żel do mycia twarzy i okolic oczu

    Nawilżający żel do mycia twarzy i okolic oczu

    Delikatny, oczyszcza bez uczucia ściągnięcia

    OD 42,49 ZŁ
    OD 42,49 ZŁ
    Bestseller
  • Wkładki higieniczne

    Wkładki higieniczne

    100% bawełny organicznej, 20 lub 40 szt. w opakowaniu

    OD 15,72 ZŁ
    OD 15,72 ZŁ
    Bestseller
  • Zestaw: olejek intymny i żel intymny

    Zestaw: olejek intymny i żel intymny

    Absolutne hity, łagodzą suchość, krostki, podrażnienia

    OD 67,99 ZŁ
    OD 67,99 ZŁ
    Bestseller
    Taniej w zestawie
Zobacz produkty