Sprawdzone źródło

Nasze standardy sprawdzania źródeł

You KNOW to tylko rzetelne informacje oraz aktualne i wiarygodne źródła. Teksty oznaczone jako „SPRAWDZONE ŹRÓDŁO” zostały zweryfikowane przez ekspertkę_a – dzięki temu masz pewność, że czytasz najwyższej jakości treści.

You KNOW

Krew mnie zalewa! ... czy to nie choroba von Willebranda?

Aktualizacja: 4min.

Choroba von Willebranda (nazywana wcześniej pseudohemofilią) to najczęściej diagnozowana skaza krwotoczna. Pierwsze wzmianki na jej temat pojawiły się już w latach 20., jednak jej diagnostyka wciąż jest skomplikowana i problematyczna.

Zweryfikowane przez:

lek. Karolina Rasoul-Pelińska

Charakterystyka

Choroba von Willebranda (vWD – von Willebrand disease) to wrodzona (dziedziczona) osoczowa skaza krwotoczna. Występuje u około od 0,1% do 1% populacji (w Polsce o około od 0,5% do 1% ludności, czyli prawie 2 razy częściej niż hemofilia). Objawy potrafią być bardzo łagodne lub utajone, dlatego wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy z toczącej się w organizmie anomalii. Nawet u członków tej samej rodziny obraz kliniczny choroby może się różnić! Zazwyczaj problem ujawnia się w przypadku poważniejszego urazu lub konieczności wykonania zabiegu chirurgicznego.

Co to jest czynnik vWF?

Objawy choroby wywołane są niedoborem (lub brakiem) czynnika von Willebranda (w skrócie vWF – von Willebrand factor) oraz (wtórnie) czynnika VIII we krwi.

Czynnik von Willebranda to niezbędne dla procesów krzepnięcia białko znajdujące się w krwiobiegu. Pośredniczy w adhezji płytek krwi do kolagenu (czyli ich połączenia).

Niekorzystne stężenie czynnika von Willebranda powoduje, że krew nie krzepnie prawidłowo, a przyleganie płytek krwi do miejsca krwawienia (czyli uszkodzonej ściany naczynia krwionośnego) jest zaburzone. Obecność czynnika von Willebranda przedłuża także trwałość pozostałych czynników krzepnięcia.

Objawy choroby von Willebranda

  • skłonność do siniaków,
  • częste lub przedłużające się krwawienie z nosa,
  • nadmierne krwawienia z dziąseł,
  • przedłużone krwawienia z drobnych skaleczeń, urazów skóry lub błon śluzowych,
  • przedłużające się i obfite krwawienia miesięczne, mogące prowadzić do niedoboru żelaza,
  • krwawienia z górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego,
  • przedłużone krwawienia po urazie, zabiegach chirurgicznych lub stomatologicznych albo po porodzie.

Typy choroby von Willebranda

  • Typ 1 – najczęstsza i najłagodniejsza postać, dziedziczona głównie autosomalnie dominująco (czyli od biologicznych rodziców otrzymuje się dwie kopie genu – jedną prawidłową, drugą „wadliwą”, która dominuje nad pierwszą), chociaż zdarzają się przypadki dziedziczenia recesywnego. Charakteryzuje się niewielkim obniżeniem ilości czynnika von Willebranda. Objawy zwykle są łagodne, aczkolwiek w groźnych dla zdrowia sytuacjach może dojść do poważnego krwawienia.
  • Typ 2 – polegający na defekcie jakościowym czynnika von Willebranda (zaburzeniach jego budowy i funkcji). Choroba dziedziczona jest raczej autosomalnie dominująco, jednak zdarzają się przypadki dziedziczenia recesywnego (czyli kiedy gen pochodzi od obojga rodziców). Objawy mogą mieć szerokie spektrum nasilenia: od umiarkowanego przez średnio-ciężkie, nawet do ciężkiego.
  • Typ 3 – najbardziej poważny (i na szczęście też najrzadszy) typ choroby, dziedziczony autosomalnie recesywnie. U tych chorych występuje niedobór vWF (wartość czynnika jest bardzo niska lub zupełnie go brak). Objawy skazy krwotocznej są zawsze bardzo nasilone, może dojść nawet do krwawień w obrębie stawów i mięśni, które pojawią się bez konkretnego powodu.
  • Typ 4 (inaczej zwany płytkowym) – polega na mutacji receptora dla czynnika na płytkach krwi. Płytkowy typ choroby von Willebranda występuje sporadycznie. Objawy mają postać od łagodnej po umiarkowaną, niezależnie od płci czy wieku. Ten typ choroby dziedziczony jest autosomalnie dominująco.

Czasami zdarza się tak zwana postać nabyta choroby von Willebranda. Rozwija się wówczas, gdy w organizmie dochodzi do niszczenia prawidłowo produkowanego czynnika von Willebranda (na przykład w wyniku nowotworów czy chorób z autoagresji).

Diagnostyka choroby von Willebranda

W przypadku vWD proces identyfikacji jest dość skomplikowany i składa się z dwóch etapów:

  1. Diagnostyki klinicznej czyli wywiad chorobowy, rodzinny oraz badanie przedmiotowe (fizykalne) u lekarza POZ, który następnie ustala dalszą strategię badań.
  2. Diagnostyki laboratoryjnej Polskie Towarzystwo Hematologów i Transfuzjologów w 2008 roku wydało zalecenie, aby przy zaburzeniach krzepnięcia krwi i podejrzeniu choroby von Willebranda wykonywać u pacjentów następujące badania:
  • Pełna morfologia krwi.
  • Koagulogram – w skład którego wchodzą między innymi czas protrombinowy, czas częściowej tromboplastyny, stężenie fibrynogenu oraz czas trombinowy. To pełny pakiet badań mających ocenić zdolność krzepnięcia krwi. Wykonuje się go pacjentom przed zabiegami chirurgicznymi lub zmagającymi się właśnie z wymienionymi wyżej objawami (koagulogram pozwala określić, czy problem wynika z niedomagania układu krzepnięcia, czy leży gdzieś indziej w organizmie).
  • Aktywność kofaktora rystocetyny (czyli właśnie stężenie i aktywność czynnika vVF i VIII) – badanie polega na określeniu zdolności czynnika vWF do interakcji z płytkami krwi w obecności rystocetyny (substancji pośredniczącej niezbędnej do jego prawidłowego funkcjonowania).

Leczenie

Choroba von Willebranda ma podłoże genetyczne (dziedziczy się ją po rodzicach), dlatego u większości pacjentek_tów jej całkowite wyleczenie jest niemożliwe. Jak wspomniałam wcześniej, nabyta postać choroby zdarza się niezwykle rzadko.

Leczenie skupione zależy od typu choroby. Czasami niezbędne jest podawanie koncentratu czynnika, innym razem leków przeciwkrwotocznych (jak Exacyl), w jeszcze innych przypadkach – antykoncepcja. W leczeniu stosuje się także między innymi desmopresynę – organiczny związek chemiczny, który zwiększa stężenie czynnika vWF i VIII. Wdrożenie odpowiedniej terapii konieczne jest przed planowanymi zabiegami operacyjnymi, porodem itp.

Osoby zmagające się z chorobą von Willebranda powinny stosować się również do ogólnych zaleceń, takich jak:

  • niestosowanie leków zmniejszających krzepliwość krwi,
  • unikanie leków podawanych domięśniowo,
  • w przypadku krwawień – stosowanie preparatów przepisanych przez hematologa.

Choroba von Willebranda vs. miesiączka

Krwotoczna miesiączka stanowi najczęstszy objaw vWD u osób menstruujących (po uprzednim wykluczeniu chorób układu rodnego!). Zwiększa się ryzyko rozwoju krwotocznej torbieli jajnika i – prawdopodobnie – endometriozy (wciąż trwają badania w tym zakresie).

Niektórzy badacze sugerują, że w przypadku osób z macicami z vWD częściej niż u osób z macicami ogólnej populacji występują samoistne poronienia. Zwiększone jest także ryzyko pojawienia się krwotoku poporodowego.

U osób menstruujących z vWD, które cierpią na przedłużające się i obfite miesiączki, w leczeniu niekiedy wykorzystuje się leki hormonalne (złożone doustne środki antykoncepcyjne – w przypadku łagodnej postaci choroby), domaciczny system antykoncepcyjny czy wspomnianą wcześniej desmopresynę. Doraźnie podawany jest posiadający działanie przeciwkrwotoczne kwas traneksamowy.

Wybór sposobu leczenia zależy od wieku pacjentki_ta, jej_jego preferencji, chorób współistniejących oraz planów związanych z macierzyństwem.

Ręka na pulsie!

Osoby cierpiące na chorobę von Willebranda powinny regularnie wykonywać badania w kierunku anemii. W przypadku ciąży trzeba jak najszybciej umówić się na wizytę u ginekologa_ginekolożki, który_a skieruje pacjentkę_ta na konsultację hematologiczną. Dzięki temu rodzic i płód będą mieć odpowiednią opiekę na każdym etapie ciąży. Co ciekawe, ciąża powoduje wzrost poziomu czynnika von Willebranda we krwi u większości osób chorych na chorobę von Willebranda, co zapewnia lepszą ochronę przed krwawieniami podczas porodu. Należy jednak pamiętać, że poziom czynników krzepnięcia spada po porodzie, co może stać się przyczyną nieprawidłowych krwawień. U osób chorych na chorobę von Willebranda w okresie menopauzy (zwykle pomiędzy 45. a 50. rokiem życia) mogą pojawiać się nieregularne krwawienia z dróg rodnych.

  • E. Barnaś, J. Skręt-Magierło, J. Starzak-Gwóźdź i in., Powikłania krwotoczne u pacjentki z chorobą von Willebranda, „Ginekologia Polska” 2019, t. 1, nr 51, s. 57-62.
  • K. Bykowska, Klasyfikacja i diagnostyka choroby von Willebranda, „Hematologia” 2013, t. 4, nr 1, s. 24-34.
  • K. Bykowska, B. Ceglarek, Choroba von Willebranda typu płytkowego (PT-VWD) – epidemiologia, podłoże molekularne, diagnostyka, „Journal of Transfusion Medicine” 2017, t. 10, nr 4, s. 130-140.
  • M. Karlikowska, Choroba von Willebranda, https://www.mp.pl/pacjent/hematologia/choroby/170455,choroba-von-willebranda [dostęp z dn. 19.08.2021].
  • F.W.G. Leebeek, J.C.J. Eikenboom, Von Willebrand’s Disease, „New England Journal of Medicine” 2016, vol. 375, i. 21, p. 2067-2080.   
  • Pokaż Ukryj źródła źródeł

    Data dodania: 14/08/2022

    Data aktualizacji: 14/08/2022

    Autor_ka:

    Paulina Pomaska

    Psycholożka, redaktorka tekstów w serwisie You KNOW, autorka książki „Witaj w klubie”.

    Weryfikacja merytoryczna:

    Karolina Rasoul-Pelińska

    Ginekolożka

    Bestsellery

    Oto nasze bestsellery, które pokochały już tysiące klientek_ów. Wypróbuj pielęgnujący olejek intymny albo naturalny żel intymny na bazie wody dla superpoślizgu. Buszuj i zakochuj się!

    Zobacz produkty
    • Kuracja złuszczająca do twarzy i ciała

      Kuracja złuszczająca do twarzy i ciała

      Formuła na krostki, efekty nawet po 1 dniu!

      OD 67,99 ZŁ
      OD 67,99 ZŁ
      Bestseller
    • Serum na wrastające włoski

      Serum na wrastające włoski

      Ulga od wrastających włosków w formie roll-on

      OD 58,65 ZŁ
      OD 58,65 ZŁ
      Bestseller
      Dermo
    • Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

      Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

      3 kroki do gładkiej i odżywionej skóry

      OD 124,95 ZŁ
      OD 124,95 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    • Olejek intymny

      Olejek intymny

      Koi podrażnienia, zapobiega krostkom (polecany przez @pani_fizjotrener)

      OD 42,49 ZŁ
      OD 42,49 ZŁ
      Bestseller
    • Regenerujące serum na podrażnienia

      Regenerujące serum na podrażnienia

      Kojąca ulga po goleniu (i nie tylko) w formie roll-on

      OD 58,65 ZŁ
      OD 58,65 ZŁ
      Bestseller
      Dermo
    • Olejek do ust z efektem glow

      Olejek do ust z efektem glow

      Nieklejąca formuła o zapachu toffi

      OD 21,24 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 21,24 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
    • Delikatny dezodorant pod pachy i biust

      Delikatny dezodorant pod pachy i biust

      Dla wrażliwej skóry, 0% alkoholu, aluminium i sody oczyszczonej

      OD 26,76 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 26,76 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
      NOWOŚĆ
      Nowy zapach
    • Podpaski nowej generacji

      Podpaski nowej generacji

      100% bawełny organicznej, w wersji na dzień lub na noc

      OD 16,14 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 16,14 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
    • Płyn do higieny intymnej

      Płyn do higieny intymnej

      Skutecznie myje, koi i reguluje poziom pH

      OD 18,69 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 18,69 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
      pielęgnacja intymna
    • Chusteczki do higieny intymnej

      Chusteczki do higieny intymnej

      Delikatne, spłukiwalne, z kojącym pantenolem

      OD 11,39 ZŁ
      OD 11,39 ZŁ
      Bestseller
      pielęgnacja intymna
    • Krem do golenia

      Krem do golenia

      Łagodzi podrażnienia, daje superpoślizg

      OD 41,65 ZŁ
      OD 41,65 ZŁ
      Bestseller
    • Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

      Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

      Delikatne oczyszczenie i bogate nawilżenie

      OD 127,49 ZŁ
      OD 127,49 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    • Tampony

      Tampony

      100% bawełny organicznej w wersji mini, regular lub super

      OD 16,99 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 16,99 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
    • Żel intymny

      Żel intymny

      Bogate nawilżenie, większa frajda z seksu (polecany przez @pani_fizjotrener)

      OD 33,99 ZŁ
      OD 33,99 ZŁ
      Bestseller
      nowa formuła
    • Peeling do okolic intymnych

      Peeling do okolic intymnych

      Powiedz „pa, pa” czerwonym krostkom

      OD 50,15 ZŁ
      OD 50,15 ZŁ
      Bestseller
    • Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

      Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

      Wegańskie formuły na wrastające włoski, podrażnienia i krostki

      OD 82,62 ZŁ
      OD 82,62 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    • Nabłyszczający olejek do ust w wersji limitowanej

      Nabłyszczający olejek do ust w wersji limitowanej

      Blask w 4 słodkich wariantach zapachowych

      OD 21,24 ZŁ
      OD 21,24 ZŁ
      Bestseller
      NOWOŚĆ
    • Ochronny olejek do ust SPF 50

      Ochronny olejek do ust SPF 50

      Nabłyszczenie i ochrona Twoich ust

      OD 25,49 ZŁ
      OD 25,49 ZŁ
      Bestseller
    • Kojące serum do twarzy z witaminą C

      Kojące serum do twarzy z witaminą C

      Odżywia, wygładza i wyrównuje koloryt

      OD 84,99 ZŁ
      OD 84,99 ZŁ
      Bestseller
    • Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

      Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

      Redukuje krostki i koi cerę

      OD 161,49 ZŁ
      OD 161,49 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    • Zestaw: 4 kroki w pielęgnacji cery

      Zestaw: 4 kroki w pielęgnacji cery

      Dla czystej, nawilżonej, ukojonej skóry bez krostek

      OD 271,99 ZŁ
      OD 271,99 ZŁ
      Bestseller
      Bezpieczny w ciąży
      Taniej w zestawie
    • Nawilżający żel do mycia twarzy i okolic oczu

      Nawilżający żel do mycia twarzy i okolic oczu

      Delikatny, oczyszcza bez uczucia ściągnięcia

      OD 42,49 ZŁ
      OD 42,49 ZŁ
      Bestseller
    • Wkładki higieniczne

      Wkładki higieniczne

      100% bawełny organicznej, 20 lub 40 szt. w opakowaniu

      OD 15,72 ZŁ
      OD 15,72 ZŁ
      Bestseller
    • Zestaw: olejek intymny i żel intymny

      Zestaw: olejek intymny i żel intymny

      Absolutne hity, łagodzą suchość, krostki, podrażnienia

      OD 67,99 ZŁ
      OD 67,99 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    Zobacz produkty