Sprawdzone źródło

Nasze standardy sprawdzania źródeł

You KNOW to tylko rzetelne informacje oraz aktualne i wiarygodne źródła. Teksty oznaczone jako „SPRAWDZONE ŹRÓDŁO” zostały zweryfikowane przez ekspertkę_a – dzięki temu masz pewność, że czytasz najwyższej jakości treści.

You KNOW

Menarche, czyli pierwsza miesiączka w pigułce

Aktualizacja: 6min.

Menarche, czyli pierwsza miesiączka to nie tylko moment kulminujący okres dojrzewania, podczas którego organizm przygotowuje się do nowej, biologicznej roli. To też temat, który niestety budzi dużo strachu i skrępowania wśród najmłodszych, a rodzice również nie zawsze czują się komfortowo, aby zrobić pierwszy krok i wprowadzić swoje dziecko w tajniki menstruacji i dojrzewania.

Nad miesiączką wciąż krąży krzywdzące tabu, a nam czkawką odbijają się reklamy podpasek i tamponów, gdzie uśmiechnięte kobiety w zwiewnych, białych sukienkach krwawią na niebiesko. Pomimo tego, że w mediach pojawia się coraz więcej optymistycznych sygnałów o łamaniu tabu (jak na przykład kampania #MensTRUEacja), to w domowym zaciszu wciąż niechętnie nawiązuje się z dziećmi dialog o miesiączce. Tak wiele pytań, tak mało odpowiedzi – szczególnie zanim pojawi się to pierwsze krwawienie.

Menarche bez tajemnic - jak wygląda pierwsza miesiączka?

Pojawienie się pierwszej miesiączki to moment osiągnięcia dojrzałości płciowej – organizm daje wtedy sygnał, że jest przygotowany do ewentualnej ciąży. W czasie cyklu menstruacyjnego, błona śluzowa macicy dobudowuje jej dodatkowe warstwy, aby umożliwić przyjęcie i rozwój zapłodnionego zarodka. Cała proces odbywa się przy udziale hormonów (w tym estrogenu i progesteronu, czyli tzw. hormonów żeńskich), których poziomy w tym czasie nieustannie się zmieniają, co wpływa na samopoczucie i wygląd skóry. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, organizm pod wpływem hormonów pozbywa się nadprogramowych warstw z macicy - oznacza to, że błona złuszcza się, a wówczas występuje krwawienie z pochwy. Pierwszy dzień miesiączki jest zarazem pierwszym dniem nowego cyklu, a samo krwawienie trwa średnio od 3 do 6 dni, po których wciąż czasami występuje niewielkie plamienie. Całkowity cykl trwa aż do dnia rozpoczęcia kolejnego krwawienia, które pojawia się średnio co najmniej co 24 do 34 dni.

Wiek menarche zależny jest od wielu czynników środowiskowych. Badania wykazują, że u dziewczynek mieszkających w miastach szybciej pojawia się pierwsza miesiączka niż u tych zamieszkałych na wsi. Wpływ mają również uwarunkowania genetyczne oraz ogólny stan zdrowia organizmu. Zwykle później zaczynają miesiączkować osoby o niższej masie ciała, a także te, które uprawiają bardzo aktywny, sportowy tryb życia. Naukowcy wyznaczyli tzw. krytyczną masę ciała potrzebną do pojawienia się menarche, która wynosi około 46 kg na 157 cm wzrostu. Jak to w naturze – nie ma jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kiedy może rozpocząć się pierwszy cykl menstruacyjny. Istnieją również pewne ramy dotyczące wieku, jednak należy podchodzić do nich bardziej orientacyjnie. Na podstawie badań przyjmuje się, że pierwsza miesiączka u osób w naszej szerokości geograficznej pojawia się przeważnie między 12. a 16. rokiem życia (w samej Polsce - między 12. a 14.). Poprzedza ją szereg zmian zachodzących w ciele – powiększają się piersi, zaokrąglają biodra, pojawia się owłosienie łonowe i pod pachami. Na kilka miesięcy przed pierwszą miesiączką może pojawić się wydobywający się z pochwy jasny śluz. Kiedy organizm będzie wystarczająco silny i przygotowany - pojawia się pierwsza miesiączka. Utrzymuje się, że fizjologicznie okres dojrzewania rozpoczyna się średnio w wieku 8 lat - miesiączka pojawia się około 4 lata później, 2 do 3 lat od osiągnięcia rozwoju piersi w 4. stopniu skali Tannera, która określa stadium rozwoju płciowego. Dlatego jeśli przed 16. rokiem życia nie było krwawienia miesięcznego albo pierwsza miesiączka pojawia się niepokojąco wcześnie względem wcześniejszych danych, warto zasięgnąć opinii lekarza ginekologa. Należy pamiętać też, że regularność cyklu ustala się w przeciągu pierwszych 5-6 lat miesiączkowania - pierwsze miesiączki nie występują więc w równych odstępach czasu i nie oznacza to wcale, że w organizmie dzieje się coś niewłaściwego. Ważne jest, aby zaznaczać w kalendarzu bądź w aplikacji kiedy rozpoczęło się krwawienie, aby monitorować przerwy między nimi. Jeśli zaczną one niepokoić, czyli miesiączka nie pojawi się w każdym następującym miesiącu - fru do lekarza! Warto skonsultować to ze specjalistą.

Pierwsza miesiączka u dziewcząt (i wszystkich osób z macicą) często jest niespodziewana, chociaż organizm może wcześniej podsuwać subtelne znaki zwiastujące cykl menstruacyjny. Zazwyczaj są to skąpe objawy czegoś, co znamy jako Zespół Napięcia Przedmiesiączkowego (PMS). Objawy poprzedzające miesiączkę są bardzo indywidualne i mogą różnić się u wielu dziewczynek i każdej menstruującej osoby. U niektórych na kilka dni przed pierwszym krwawieniem może pojawić się ból piersi, uczucie spuchnięcia wskutek zatrzymywania wody w organizmie, osłabienie czy ból głowy. Pamiętajcie, że ten stan nie jest niebezpieczny dla zdrowia - wynika z wspomnianych wcześniej zmiennych poziomów hormonów, które produkowane są w centrum dowodzenia organizmu, czyli w mózgu. Krwawienie przy pierwszej miesiączce przypomina bardziej plamienie, a wydzielina nie ma koloru wściekłej czerwieni (a już tym bardziej nie jest niebieska!), jest bardziej brunatna, brązowa. Pierwsza miesiączka trwa zwykle krócej od każdej kolejnej miesiączki - od 2 do 7 dni. 

A jak zauważą? 

Ważną kwestią związaną z pierwszą (i każdą kolejną też!) miesiączką jest zabezpieczenie się przed przeciekaniem i higiena intymna. Jednym z najbardziej stresujących problemów dla wielu kobiet (oraz osób posiadających macicę), które zaczęły menstruować, jest właśnie strach przed krępującymi plamami. Istnieje cała gama dostępnych środków, które skutecznie blokują plamienie i zapewniają nam świeżość i poczucie bezpieczeństwa. Pierwsza miesiączka u dziewcząt rozpoczyna wspaniały czas eksploracji ciała, a także poznawania własnych preferencji w tym zakresie.

Zdecydowanie najpopularniejsze podczas pierwszego krwawienia są podpaski – są najprostsze w aplikacji, a więc idealnie sprawdzą się kiedy dziewczynki (i wszystkie osoby, które menstruują) dopiero poznają swoją budowę. Podpaski przyklejamy do bielizny za pomocą skrzydełek – czasem wystarczy jedna, czasem warto użyć kilka, aby podczas bardziej obfitego okresu mieć swobodę ruchów i nie martwić się na przykład podczas ćwiczeń fizycznych. Należy wymieniać je co kilka godzin, a następnie przemywać okolice intymne, najlepiej delikatnym, przeznaczonym do tego żelem. Jak już wiemy pierwsza miesiączka jest zazwyczaj dość skąpa i nie oddaje się podczas niej dużo krwi, dlatego podpaska czy wkładka higieniczna będzie na ten czas najlepszym wyborem. Zawsze warto mieć kilka w plecaku czy w torebce na wszelki wypadek - szczególnie, że nie zawsze jest się w stanie przewidzieć początek krwawienia, a pierwsza miesiączka może pojawić się niezapowiedziana.

Jak rozmawiać z dzieckiem o miesiączce?

Jako że temat pierwszej miesiączki traktowany jest często po macoszemu, to nic dziwnego, że młode dziewczynki i wszystkie menstruujące osoby mogą mieć zaburzony obraz tego procesu i mogą nie do końca rozumieć objawy i sens całego okresu dojrzewania. Dla wielu kobiet pojawienie się krwawienia nadaje łatkę “nie dysponowanej” i wyklucza z brania udziału w wielu aktywnościach. “Te dni” (Jak ja nie znoszę tej nazwy!) nie powinny być jednak żadną przeszkodą - oczywiście, jeśli nie towarzyszą nam w tym czasie żadne niepokojące objawy bądź ból. Ważne jest, żeby nie traktować miesiączki jak choroby - wprost przeciwnie, świadczy ona o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu i jego właściwym rozwijaniu się w stosunku do wieku. Niestety, większość nas dopadł stygmat szkolnego korytarza, który pokonywałyśmy_liśmy naprędce z zakamuflowaną pod rękawem podpaską. Dlatego warto opowiadać o swoich doświadczeniach i wspólnie pokonywać niepotrzebny lęk i strach.

Amerykańscy naukowcy przeprowadzili badania, które dowiodły, że osoby z macicą, których bliscy zaangażowali się w rozmowy na temat pierwszej miesiączki, miały zdecydowanie lepsze doświadczenia i kolejne krwawienia nie były dla nich aż tak stresujące. Pozostali, wymieniając skojarzenia z terminem “miesiączka”, używali określeń takich jak “trauma” i “wstyd”. Krew budzi negatywne konotacje, dlatego nic dziwnego, że bez odpowiedniego wyjaśnienia miesiączka budzi dużo lęku i strachu.

Niestety, wielu rodziców obawia się rozpoczęcia rozmowy, ze wstydu bądź w obawie o brak wystarczającej ilości merytorycznych informacji. Najskuteczniejsze proste i klarowne komunikaty - nie musisz przeprowadzać z wielogodzinnej, filozoficznej dysputy na temat miesiączki! Cenne jest podzielenie się swoimi własnymi doświadczeniami i wprowadzenie w pierwszą miesiączkę z perspektywy osoby, która również ją przeżyła bądź obserwowała u bliskich - to jedyna potrzebna i absolutnie wystarczająca na początku tej drogi wiedza :) W razie czego – możesz skorzystać ze ściągi powyżej!

Jakie są objawy miesiączki? Czy będzie dużo krwi? Bolą mnie piersi i brzuch, czy to normalne? - to tylko niektóre z pytań, które może zadać Ci Twoje dziecko przed swoją pierwszą miesiączką. Co więcej - na każde z nich znasz odpowiedź! Rzuć pamięcią do momentu rozpoczęcia się swojego pierwszego okresu. Towarzyszyły Ci takie same obawy, objawy lub obserwacje.

Jeśli to Ty rozpoczynasz tę dyskusję, zacznij od otwartego pytania - zapytaj, co Twoje dziecko wie na temat menstruacji. Odpowiedzi mogą Cię zadziwić! Na szkolnym korytarzu czy podwórku nastolatki często próbują same znaleźć sens i rozszyfrować nowe, nieznane im zagadnienia, dlatego bądź wyrozumiała_y, jeśli wysnute na ten temat wnioski nie będą kompletnie zgodne z prawdą. To pole do popisu dla Ciebie - im szybciej rozwiejesz te wątpliwości, tym większe bezpieczeństwo zapewnisz swojej dorastającej pociesze i uchronisz ją przed niepotrzebnym stresem. Opowiedz jej o podpaskach, tamponach i wieczorach z termoforem, albo zasięgnij dostępnych Ci źródeł i wspólnie je eksplorujcie. Najważniejsze jest, aby nie demonizować tego tematu i nie przedstawiać go jako bolesnego ciągu krwawych dni, tylko okazję do (na przykład) leniwej celebracji pod kołdrą, z tabliczką czekolady w ręce :) A, i zabrać dziecko na pierwszą wizytę u ginekologa!

  • Jacek J. Pietrzyk, Katarzyna Bieganowska: Wybrane zagadnienia z pediatrii : podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. T. 4, Choroby układu wydzielania wewnętrznego, choroby i wady serca. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005, s. 75. ISBN 83-233-1861-1.
  • https://dimedic.eu/pl/wiedza/pierwsza-miesiaczka-kiedy-sie-pojawia-jak-wyglada-i-ile-trwa [dostęp: 05.11.2020]
  • https://www.healthlinkbc.ca/health-topics/aa52216spec [dostęp: 06.11.2020]
  • https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/tween-and-teen-health/in-depth/menstruation/art-20046004 [dostęp: 05.11.2020]
  • https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/pierwsza-miesiaczka-bez-tajemnic,6492,n,168 [dostęp: 07.11.2020]
  • https://www.medme.pl/artykuly/pierwsza-miesiaczka-objawy-i-porady,67113.html [dostęp: 07.11.2020]
  • https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/102006164 [dostęp: 05.11.2020]
  • https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3502866/ [dostęp: 18.11.2020]
  • https://www.nature.com/articles/550S10a [dostęp: 18.11.2020]
  • https://www.nhs.uk/conditions/early-or-delayed-puberty/ [dostęp: 18.11.2020]
  • https://enel.pl/enelzdrowie/felietony/jak-wyglada-pierwsza-miesiaczka [dostęp: 18.11.2020]
  • https://www.acog.org/womens-health/faqs/your-first-period [dostęp: 18.11.2020]
  • https://www.researchgate.net/publication/308909648_Social_distances_decrease_of_body_height_and_the_maturation_rate_of_Polish_girls_in_urban_and_rural_population_in_the_period_1967-2009 [dostęp: 18.11.2020]
  • https://www.nature.com/articles/s41746-019-0152-7/tables/1 [dostęp: 25.11.2020]
  • https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.8.1.25 [dostęp: 25.11.2020]
  • https://dabblingwithdata.wordpress.com/2018/09/14/average-age-at-menarche-by-country/ [dostęp: 25.11.2020]
  • https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/menarche . [dostęp: 25.11.2020]
  • Pokaż Ukryj źródła źródeł

    Data dodania: 07/08/2022

    Data aktualizacji: 16/08/2022

    Autor_ka:

    Mika Olchowik

    Bestsellery

    Oto nasze bestsellery, które pokochały już tysiące klientek_ów. Wypróbuj pielęgnujący olejek intymny albo naturalny żel intymny na bazie wody dla superpoślizgu. Buszuj i zakochuj się!

    Zobacz produkty
    • Kuracja złuszczająca do twarzy i ciała

      Kuracja złuszczająca do twarzy i ciała

      Formuła na krostki, efekty nawet po 1 dniu!

      OD 67,99 ZŁ
      OD 67,99 ZŁ
      Bestseller
    • Serum na wrastające włoski

      Serum na wrastające włoski

      Ulga od wrastających włosków w formie roll-on

      OD 58,65 ZŁ
      OD 58,65 ZŁ
      Bestseller
      Dermo
    • Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

      Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

      3 kroki do gładkiej i odżywionej skóry

      OD 124,95 ZŁ
      OD 124,95 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    • Delikatny dezodorant pod pachy i biust

      Delikatny dezodorant pod pachy i biust

      Dla wrażliwej skóry, 0% alkoholu, aluminium i sody oczyszczonej

      OD 38,24 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 38,24 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
    • Olejek intymny

      Olejek intymny

      Koi podrażnienia, zapobiega krostkom (polecany przez @pani_fizjotrener)

      OD 42,49 ZŁ
      OD 42,49 ZŁ
      Bestseller
      TERAZ -30%
    • Regenerujące serum na podrażnienia

      Regenerujące serum na podrażnienia

      Kojąca ulga po goleniu (i nie tylko) w formie roll-on

      OD 58,65 ZŁ
      OD 58,65 ZŁ
      Bestseller
      Dermo
    • Olejek do ust z efektem glow

      Olejek do ust z efektem glow

      Nieklejąca formuła o zapachu toffi

      OD 21,24 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 21,24 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
    • Podpaski nowej generacji

      Podpaski nowej generacji

      100% bawełny organicznej, w wersji na dzień lub na noc

      OD 16,14 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 16,14 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
    • Płyn do higieny intymnej

      Płyn do higieny intymnej

      Skutecznie myje, koi i reguluje poziom pH

      OD 18,69 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 18,69 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
      pielęgnacja intymna
    • Chusteczki do higieny intymnej

      Chusteczki do higieny intymnej

      Delikatne, spłukiwalne, z kojącym pantenolem

      OD 11,39 ZŁ
      OD 11,39 ZŁ
      Bestseller
      pielęgnacja intymna
    • Krem do golenia

      Krem do golenia

      Łagodzi podrażnienia, daje superpoślizg

      OD 41,65 ZŁ
      OD 41,65 ZŁ
      Bestseller
    • Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

      Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

      Delikatne oczyszczenie i bogate nawilżenie

      OD 127,49 ZŁ
      OD 127,49 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    • Tampony

      Tampony

      100% bawełny organicznej w wersji mini, regular lub super

      OD 16,99 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 16,99 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
    • Żel intymny

      Żel intymny

      Bogate nawilżenie, większa frajda z seksu (polecany przez @pani_fizjotrener)

      OD 33,99 ZŁ
      OD 33,99 ZŁ
      Bestseller
      nowa formuła
    • Peeling do okolic intymnych

      Peeling do okolic intymnych

      Powiedz „pa, pa” czerwonym krostkom

      OD 50,15 ZŁ
      OD 50,15 ZŁ
      Bestseller
    • Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

      Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

      Wegańskie formuły na wrastające włoski, podrażnienia i krostki

      OD 82,62 ZŁ
      OD 82,62 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    • Nabłyszczający olejek do ust w wersji limitowanej

      Nabłyszczający olejek do ust w wersji limitowanej

      Blask w 4 słodkich wariantach zapachowych

      OD 21,24 ZŁ
      OD 21,24 ZŁ
      Bestseller
      NOWOŚĆ
    • Ochronny olejek do ust SPF 50

      Ochronny olejek do ust SPF 50

      Nabłyszczenie i ochrona Twoich ust

      OD 25,49 ZŁ
      OD 25,49 ZŁ
      Bestseller
    • Kojące serum do twarzy z witaminą C

      Kojące serum do twarzy z witaminą C

      Odżywia, wygładza i wyrównuje koloryt

      OD 67,99 ZŁ 0,00 ZŁ
      OD 67,99 ZŁ 0,00 ZŁ
      Bestseller
      TERAZ -20%
    • Ochronny płyn do higieny intymnej

      Ochronny płyn do higieny intymnej

      Ulga w nawracających infekcjach intymnych

      OD 25,49 ZŁ
      OD 25,49 ZŁ
      Bestseller
    • Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

      Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

      Redukuje krostki i koi cerę

      OD 161,49 ZŁ
      OD 161,49 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    • Zestaw: 4 kroki w pielęgnacji cery

      Zestaw: 4 kroki w pielęgnacji cery

      Dla czystej, nawilżonej, ukojonej skóry bez krostek

      OD 271,99 ZŁ
      OD 271,99 ZŁ
      Bestseller
      Bezpieczny w ciąży
      Taniej w zestawie
    • Nawilżający żel do mycia twarzy i okolic oczu

      Nawilżający żel do mycia twarzy i okolic oczu

      Delikatny, oczyszcza bez uczucia ściągnięcia

      OD 42,49 ZŁ
      OD 42,49 ZŁ
      Bestseller
    • Wkładki higieniczne

      Wkładki higieniczne

      100% bawełny organicznej, 20 lub 40 szt. w opakowaniu

      OD 15,72 ZŁ
      OD 15,72 ZŁ
      Bestseller
    • Zestaw: olejek intymny i żel intymny

      Zestaw: olejek intymny i żel intymny

      Absolutne hity, łagodzą suchość, krostki, podrażnienia

      OD 67,99 ZŁ
      OD 67,99 ZŁ
      Bestseller
      Taniej w zestawie
    Zobacz produkty