Sprawdzone źródło

Nasze standardy sprawdzania źródeł

You KNOW to tylko rzetelne informacje oraz aktualne i wiarygodne źródła. Teksty oznaczone jako „SPRAWDZONE ŹRÓDŁO” zostały zweryfikowane przez ekspertkę_a – dzięki temu masz pewność, że czytasz najwyższej jakości treści.

You KNOW

Czy niezdiagnozowane ADHD rujnuje Ci życie?

Aktualizacja: 4min.

ADHD to nie tylko nadpobudliwość ruchowa – to zaburzenia uwagi, które zmieniają życie w niekończącą się walkę z chaosem.

Większości osób ADHD – czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej – kojarzy się z nadpobudliwym chłopcem, który rozrabia na lekcjach i ciągle się wierci. Co gorsza, wielu lekarzy nadal ma bardzo ograniczone pojęcie na temat ADHD i wierzy, że dotyczy ono tylko dzieci, które „kiedyś w końcu z tego wyrosną”. To przekonanie jest tak powszechne, że leki z metylofenidatem, stosowane do mitygowania objawów, są w Polsce refundowane tylko do 18. roku życia. Jakby tego było mało, dziewczynki i kobiety diagnozuje się znacznie rzadziej, bo ich neuroróżnorodność przejawia się w inny sposób.

Czym jest ADHD?

Według DSM-5, czyli najnowszej edycji klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, ADHD to „utrzymujący się schemat nieuwagi lub nadpobudliwości, który zakłóca funkcjonowanie lub rozwój, z objawami występującymi w co najmniej 2 środowiskach (na przykład w domu, szkole lub pracy; z przyjaciółmi lub rodziną; w innych czynnościach), i negatywnie wpływa na funkcjonowanie społeczne, akademickie lub zawodowe”.

Rodzaje ADHD

Typ z przewagą nadruchliwości

To ten najsłynniejszy, przywodzący na myśl małego rozrabiakę, którego wszędzie jest pełno. Osoby z tym rodzajem ADHD mają problem z usiedzeniem w miejscu: wiercą się, stukają długopisem albo machają nogą. W dzieciństwie zachowują się, jakby „miały motorek”; jako dorosłe osoby mogą tłamsić w sobie nadpobudliwość ruchową, ale odczuwają wtedy niepokój i nerwowość. Zwykle odznacza je nadmierna gadatliwość – przerywają innym, wtrącają coś niepytane, są głośne i zazwyczaj nie zdają sobie z tego sprawy. Stanie w kolejce albo czekanie na swoją kolej to dla nich udręka, bo szybko się niecierpliwią. Cechuje je impulsywność i muszą wprowadzić swój pomysł w życie w tym samym momencie, w którym przychodzi im do głowy.

Typ z przewagą zaburzeń koncentracji

Jest trudniejszy do zdiagnozowania, bo mniej ekspresyjny. Często występuje u dziewczynek i kobiet, ale bywa lekceważony jako zwykłe roztrzepanie, marzycielstwo albo lenistwo. Osoby dotknięte tym typem popełniają nieostrożne błędy, bo mają trudności z utrzymaniem uwagi, przestrzeganiem szczegółowych instrukcji oraz organizacją zadań i działań. Mają tendencje do zawieszania się i przebywania myślami we własnym świecie. Są zapominalskie, łatwo rozpraszają się przez bodźce zewnętrzne i zdarza im się odkładać rzeczy w nieodpowiednie miejsca (a potem znajdują swoje zgubione klucze na półce w lodówce albo w koszu na pranie).

Typ mieszany

Najbardziej powszechny. Przyjmuje się, że osoby z mieszanym ADHD utożsamiają się z przynajmniej 6 na 9 symptomów z obydwu typów.

Na czym to polega?

Nieregulowana koncentracja

Chociaż angielska nazwa to attention-deficit/hyperactivity disorder, problemy z ADHD nie wiążą się z brakiem koncentracji – sęk w tym, że nie ma się nad tą koncentracją kontroli, bo pojawia się ona tylko w określonych okolicznościach. Kiedy osoby z ADHD są czymś bardzo zainteresowane, mogą doświadczać hiperkoncentracji (potocznie mówiąc, mają „flow”) i skupiają się wtedy na swojej czynności tak intensywnie, że tracą wszelkie poczucie czasu. Ten stan nie aktywuje się pod wpływem otrzymania zadania domowego albo polecenia od przełożonego – ale przez momentalne poczucie zaciekawienia, rywalizację albo presję wywołaną nieubłaganym terminem. Układ nerwowy osoby z ADHD jest zależny od uczucia zainteresowania, nie obowiązku albo priorytetu. Większość neurotypowych osób też doświadcza momentów fascynacji albo rozproszenia, ale potrafią wziąć się w garść i zmotywować, mając świadomość potencjalnej nagrody albo negatywnych konsekwencji. Na osoby z ADHD to nie działa – liczy się tu i teraz, zaciekawienie zadaniem albo jego brak.

Nadpobudliwość emocjonalna

Nadpobudliwość fizyczna dotyczy tylko 25% dzieci i 5% dorosłych – reszta osób z ADHD zmaga się bardziej z mentalną nadpobudliwością. Często opisują ją jako natłok myśli albo uczucie, że ich mózg jest jak telewizor, a ktoś skacze po jego kanałach. Fizycznie mogą siedzieć tuż obok Ciebie, ale nie potrafią czuć się do końca obecni, bo coś stale odciąga ich myśli.

Osoby z ADHD doświadczają żarliwych (czasem odczuwanych jako obsesyjne) myśli i emocji, intensywniejszych niż u neurotypowych. Ich wzloty są bardziej euforyczne, a upadki – bardziej dotkliwe.

Psst! Może zainteresuje Cię nasz tekst o mindfullness.

Jak sobie radzić?

Istnieją dwa sposoby i najlepiej działają w połączeniu: po pierwsze leki pozwalające neurologicznie wyrównać szanse; po drugie zestaw trików i przyzwyczajeń, które pomagają skoncentrować się na żądanie i lepiej zorganizować. Medyczne stymulanty są przydatne w utrzymaniu stanu skupienia, ale nie sprowokują zaangażowania – innymi słowy, zaczynanie nudnych czy przytłaczających czynności jest równie ciężkie, ale znacznie łatwiej w nich wytrwać. Z kolei większość metod planowania i organizacji została zaprojektowana dla neurotypowych mózgów, które posługują się kryterium ważności i czasu, żeby wzbudzić motywację. U osób z ADHD taki system się nie sprawdza; muszą stworzyć własną, spersonalizowaną i aktualizowaną na bieżąco „instrukcję obsługi” i na podstawie własnych wniosków dostosować codzienne okoliczności, żeby ułatwić sobie funkcjonowanie – przy czym kluczowe może być wsparcie terapeuty wyspecjalizowanego w ADHD. Przykładowa strategia to uczenie się w bibliotece, żeby zmotywować się obecnością innych osób, albo sprzątanie mieszkania prosto po przyjściu do domu (nawet bez zdjęcia kurtki!), żeby nie stracić rozpędu.

O nietypowej „terapii” przeczytasz tu.

Jeśli utożsamiasz się z sytuacjami opisanymi w tym artykule, wykonanie wywiadu diagnostycznego DIVA może pomóc rozwiać wątpliwości – pliki PDF są łatwo dostępne w internecie, a przyjście do psychiatry lub terapeuty z już wypełnionym testem przyspieszy i ułatwi otrzymanie diagnozy, która może zmienić Twoje życie i pozwolić zrozumieć siebie.

Pokaż Ukryj źródła źródeł

Data dodania: 14/08/2022

Data aktualizacji: 14/08/2022

Autor_ka:

Karolina Liczbińska

Bestsellery

Oto nasze bestsellery, które pokochały już tysiące klientek_ów. Wypróbuj pielęgnujący olejek intymny albo naturalny żel intymny na bazie wody dla superpoślizgu. Buszuj i zakochuj się!

Zobacz produkty
  • Kuracja złuszczająca do twarzy i ciała

    Kuracja złuszczająca do twarzy i ciała

    Formuła na krostki, efekty nawet po 1 dniu!

    OD 67,99 ZŁ
    OD 67,99 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Serum na wrastające włoski

    Serum na wrastające włoski

    Ulga od wrastających włosków w formie roll-on

    OD 58,65 ZŁ
    OD 58,65 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Dermo
  • Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

    Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

    3 kroki do gładkiej i odżywionej skóry

    OD 124,95 ZŁ
    OD 124,95 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Taniej w zestawie
  • Olejek intymny

    Olejek intymny

    Koi podrażnienia, zapobiega krostkom (polecany przez @pani_fizjotrener)

    OD 42,49 ZŁ
    OD 42,49 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Regenerujące serum na podrażnienia

    Regenerujące serum na podrażnienia

    Kojąca ulga po goleniu (i nie tylko) w formie roll-on

    OD 58,65 ZŁ
    OD 58,65 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Dermo
  • Naturalny olejek do ust z efektem glow

    Naturalny olejek do ust z efektem glow

    „No makeup” makeup z pięknym efektem tafli na ustach

    OD 21,24 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 21,24 ZŁ 0,00 ZŁ
    Bestseller
  • Delikatny dezodorant pod pachy i biust

    Delikatny dezodorant pod pachy i biust

    Dla wrażliwej skóry, 0% alkoholu, aluminium i sody oczyszczonej

    OD 26,76 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 26,76 ZŁ 0,00 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Nowy zapach
  • Podpaski nowej generacji

    Podpaski nowej generacji

    100% bawełny organicznej, w wersji na dzień lub na noc

    OD 16,14 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 16,14 ZŁ 0,00 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Płyn do higieny intymnej

    Płyn do higieny intymnej

    Skutecznie myje, koi i reguluje poziom pH

    OD 18,69 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 18,69 ZŁ 0,00 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    pielęgnacja intymna
  • Chusteczki do higieny intymnej

    Chusteczki do higieny intymnej

    Delikatne, spłukiwalne, z kojącym pantenolem

    OD 11,39 ZŁ
    OD 11,39 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    pielęgnacja intymna
  • Krem do golenia

    Krem do golenia

    Łagodzi podrażnienia, daje superpoślizg

    OD 41,65 ZŁ
    OD 41,65 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

    Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

    Delikatne oczyszczenie i bogate nawilżenie

    OD 127,49 ZŁ
    OD 127,49 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Taniej w zestawie
  • Tampony

    Tampony

    100% bawełny organicznej w wersji mini, regular lub super

    OD 16,99 ZŁ 0,00 ZŁ
    OD 16,99 ZŁ 0,00 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Żel intymny

    Żel intymny

    Bogate nawilżenie, większa frajda z seksu (polecany przez @pani_fizjotrener)

    OD 33,99 ZŁ
    OD 33,99 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    nowa formuła
  • Peeling do okolic intymnych

    Peeling do okolic intymnych

    Powiedz „pa, pa” czerwonym krostkom

    OD 50,15 ZŁ
    OD 50,15 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

    Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

    Wegańskie formuły na wrastające włoski, podrażnienia i krostki

    OD 82,62 ZŁ
    OD 82,62 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Taniej w zestawie
  • Kojące serum do twarzy z witaminą C

    Kojące serum do twarzy z witaminą C

    Odżywia, wygładza i wyrównuje koloryt

    OD 84,99 ZŁ
    OD 84,99 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

    Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

    Redukuje krostki i koi cerę

    OD 161,49 ZŁ
    OD 161,49 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Taniej w zestawie
  • Zestaw: 4 kroki w pielęgnacji cery

    Zestaw: 4 kroki w pielęgnacji cery

    Dla czystej, nawilżonej, ukojonej skóry bez krostek

    OD 271,99 ZŁ
    OD 271,99 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Bezpieczny w ciąży
    Taniej w zestawie
  • Nawilżający żel do mycia twarzy i okolic oczu

    Nawilżający żel do mycia twarzy i okolic oczu

    Delikatny, oczyszcza bez uczucia ściągnięcia

    OD 42,49 ZŁ
    OD 42,49 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Wkładki higieniczne

    Wkładki higieniczne

    100% bawełny organicznej, 20 lub 40 szt. w opakowaniu

    OD 15,72 ZŁ
    OD 15,72 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
  • Zestaw: olejek intymny i żel intymny

    Zestaw: olejek intymny i żel intymny

    Absolutne hity, łagodzą suchość, krostki, podrażnienia

    OD 67,99 ZŁ
    OD 67,99 ZŁ
    -20% z kodem ODBIERAM20
    Bestseller
    Taniej w zestawie
Zobacz produkty