Pierwsza wizyta u psychoterapeuty_tki online – praktyczne wskazówki

Być może trafiłaś_łeś tutaj, ponieważ czujesz, żę potrzebujesz psychoterapii – że znalazłaś_łeś się w sytuacji kryzysowej lub że od dłuższego czasu coś jest nie tak i nie umiesz sobie z tym poradzić. Z jednej strony chciałabyś_łbyś porozmawiać o swoim problemie (lub problemach) ze specjalistą_tką, z drugiej – masz pewne pytania, a może nawet obawy związane z pierwszą wizytą.

Jesteś we właściwym miejscu. Jeszcze całkiem niedawno miałam podobne trudności.

Na samym początku rozwiejmy wszelkie wątpliwości:

Nie jestem psychoterapeutką, nie skończyłam studiów w tym kierunku. Gdy jednak sama umawiałam się na pierwszą wizytę u psychoterapeuty_tki, kotłowało się we mnie mnóstwo emocji, pytań i wątpliwości – a było to związane przede wszystkim z tym, że zwyczajnie nie miałam pojęcia, czego się spodziewać…

• Jak wygląda pierwsza wizyta? 
• Czy powinnam się jakoś przygotować? 
• Może istnieją jakieś konkretne pytania, na które będę musiała odpowiedzieć?
• I… jakie są właściwie moje oczekiwania?

Potraktuj więc ten tekst jak rozmowę z kumpelą, która może nie ma specjalistycznej wiedzy, ale życzy Ci jak najlepiej, pierwsze doświadczenia z psychoterapią ma już za sobą i jeszcze przy okazji przepytała dla Ciebie znajomych – zarówno pacjentów_tki, jak i dwie psychoterapeutki. ;)

Warto także wspomnieć, że wszystkie teksty z działu WYtłumaczyMY są poddawane weryfikacji merytorycznej. Oznacza to, że każde moje słowo tutaj zostało dokładnie sprawdzone przez specjalistkę, abyś Ty mogła_mógł teraz spokojnie czytać, popijając kawę i nie zastanawiać się nad tym, czy to na pewno prawda (zdaję sobie sprawę, że w dobie fake newsów nie jest to takie oczywiste).

Zobacz również nasz tekst o empatii.

Czy ja w ogóle potrzebuję pomocy psychologicznej?

Nie mogę odpowiedzieć Ci na to pytanie bezpośrednio – nie znam Twojej sytuacji. Jednocześnie uważam, że psychoterapia jest dla każdego, bez wyjątku, i mierzi mnie straszliwie, że sytuacja finansowa wielu ludzi stanowi podstawową przeszkodę, która uniemożliwia im zadbanie o własne zdrowie psychiczne.

Jeśli więc Ty takiej przeszkody nie masz albo możesz skorzystać z psychoterapii bezpłatnie (na przykład na NFZ) – polecam Ci ją całym sercem.

Być może obawiasz się powiedzieć o psychoterapii rodzinie i przyjaciołom_ciółkom – rozumiem to. Pomyśl, czy miałabyś_łbyś podobny problem, gdyby chodziło o wizytę kontrolną u stomatologa_ożki? Dlaczego kontrola zdrowia fizycznego to normalna rzecz, ale psychicznego już niekoniecznie? Myślę, że w głębi duszy wiesz, że wstydem nie jest korzystanie z pomocy psychoterapeuty_tki, a wyśmiewanie kogoś, kto jej potrzebuje.

Kolejna rzecz: wiesz, że nie musisz nic nikomu mówić, prawda? Twoje zdrowie to Twoja prywatna sprawa. To Ty decydujesz, z kim chcesz o nim rozmawiać.

U mnie dochodziła jeszcze kwestia poczucia winy. Być może wiesz doskonale, o czym mówię. Ciągle zadawałam sobie pytania: czy nie przesadzam, czy moje problemy są prawdziwe (przecież inni mają większe, „prawdziwsze”), czy nie powinnam się po prostu sama ogarnąć i nie wymyślać. Gdy podzieliłam się moimi wątpliwościami z psychoterapeutką, potwierdziła, że występują one bardzo często, zwłaszcza u osób uprzywilejowanych (sama uważam się za osobę bardzo uprzywilejowaną). Jednocześnie powiedziała, że jeśli coś mnie dręczy, to znaczy, że to istnieje - kropka. Moje uczucia są prawdziwe. Nie ma czegoś takiego jak „nieprawdziwy problem”, a fakt, że ktoś jest w gorszej sytuacji niż moja, nie oznacza automatycznie, że ja nie mam prawa szukać pomocy. Pamiętam, że bardzo potrzebowałam to wtedy usłyszeć.

Zapraszamy Cię do przeczytania artykułu psycholożki Joanny Nogaj o mindfulness.

Jak wygląda praca z psychoterapeutą_tką?

Psychoterapeuta_tka, poza dążeniem do uspokojenia rozmówczyni_wcy, nie daje gotowych odpowiedzi – zamiast tego zadaje właściwe pytania (dużo pytań!). Pacjent_ka samodzielnie musi dojść do pewnych wniosków. W dużej mierze postęp zależy więc od Twojego zaangażowania i motywacji.

Jednocześnie zawsze możesz liczyć na wsparcie, odpowiednie nakierowanie i wspólne określenie celów. Specjalista_tka pomoże Ci zrozumieć, kim jesteś i jakie mechanizmy Tobą kierują. Mnie osobiście takie podejście pomaga odzyskać poczucie bezpieczeństwa.

Bez obaw możesz opowiedzieć szczerze o wszystkim, co Cię dręczy – poza tym, że psychoterapeutę_tkę obowiązuje tajemnica zawodowa, musi on_a powstrzymać się od wydawania osądów. Jeśli więc wstydzisz się o czymś mówić w obawie, że te informacje mogłyby wpaść w niepowołane ręce – odetchnij spokojnie. Warto wspomnieć, że wspomniana wcześniej tajemnica zawodowa zobowiązuje terapeutę_tkę do nie przekazywania żadnych informacji o Twoim stanie zdrowia czy przebiegu terapii nawet po jej zakończeniu.

Dzięki psychoterapii być może znajdziesz rozwiązanie swoich problemów, a jeśli okaże się to niemożliwe (co też trzeba brać pod uwagę – nie jesteśmy przecież jedynymi osobami, które mają wpływ na otaczającą nas rzeczywistość) – wypracujesz skuteczne sposoby radzenia sobie z nimi.

Wciąż się zastanawiasz?

Moja terapeutka mogłaby Ci teraz powiedzieć: nie namawiam Cię, ale jeżeli czujesz, że chciałbyś_abyś zmienić coś w swoim życiu, coś Cię uwiera, ale nie do końca wiesz, jak się za to zabrać – umów wizytę.

Szczerze? Nie znam osoby, która żałowałaby swojej decyzji o pójściu na psychoterapię. Znam za to takie, które żałują, że poszły za późno.

Wybór specjalisty_tki

Gdybyś wciąż nie miał_a pewności gdzie udać się po niezbędną pomoc – poniżej mała „ściąga”:

• Jeżeli masz kryzys psychiczny lub niedawno doświadczyłaś_łeś wyjątkowo stresującej sytuacji, potrzebujesz wsparcia psychologicznego. To rodzaj interwencji kryzysowej. Zadaniem psychologa_ożki będzie wyjaśnienie Ci zachodzących procesów, a także wskazanie pewnych mechanizmów stojących za Twoimi działaniami (pamiętaj, że psycholog_ożka nie podsunie Ci gotowych rozwiązań). Praca psychologa_ożki polega również na wykonywaniu specjalistycznych testów, na przykład osobowości czy też tych dotyczących kwalifikacji zawodowych, które mają możliwość wpłynąć na Twój rozwój osobisty.
• Jeżeli codzienne funkcjonowanie sprawia Ci trudności (na przykład podejrzewasz u siebie stany depresyjne), zgłoś się do psychiatry_rki w celu diagnozy i doboru odpowiedniej terapii. Leczenie psychiatryczne może (nie musi) w całości lub częściowo odbywać się na oddziale szpitalnym bądź w specjalistycznym ośrodku. Ponadto zanotuj sobie gdzieś, że psychiatra_rka jako jedyny z wymienionych tutaj specjalistów ma możliwość wypisywania recept.
• W przypadku psychoterapii bądź gotowa_y na dłuższe zobowiązanie. Jest ona szczególnie polecana tym osobom, które doświadczyły traumy, mają problemy związane z trudną przeszłością lub – jak już wspominałam – chciałyby zmienić coś w swoim życiu (chociażby sposób myślenia). Terapia będzie pomocna również dla osób z zaburzeniami osobowości i objawami zaburzeń psychicznych, utrudniającymi im codzienne życie.

To ważne, aby dokonać właściwego wyboru, jednak nie stresuj się tym przesadnie – nawet jeśli na początku się pomylisz, specjalista_tka musi skierować Cię do właściwej osoby lub instytucji.

Grunt, abyś wykonał_a pierwszy krok, żeby sobie pomóc.

Umówienie pierwszej wizyty

Istnieją wyszukiwarki lekarzy_rek, na których masz możliwość zapoznać się z profilami specjalistów_tek z całej Polski. Przy wyborze zwróć uwagę, jakie wykształcenie ma osoba, którą bierzesz pod uwagę, oraz jaką szkołę psychoterapeutyczną ukończyła (lub na którym jest roku). Znaczenie może mieć również, w jakim nurcie pracuje oraz w jakich dokładnie zagadnieniach się specjalizuje. Później, podczas pierwszego spotkania, możesz dopytać (jeśli oczywiście Cię to interesuje), czy sesje są nagrywane, w jaki sposób prowadzona jest dokumentacja oraz u kogo odbywa się superwizja (każda praca psychoterapeutyczna musi być poddana superwizji).

Dla mnie osobiście ważne były zdjęcie (może to niemądre, ale starałam się z niego wyczytać, czy się dogadamy), nurt, dotychczasowe doświadczenia w pracy z przypadkami podobnymi do mojego oraz… używanie feminatywów. ;)

Możesz również poprosić wtajemniczoną osobę o polecenie kogoś sprawdzonego. Pamiętaj jednak, że ktoś, kto odpowiada Twojej przyjaciółce, niekoniecznie musi odpowiadać Tobie. Rekomendowany_na psychoterapeuta_tka może być doskonale wykształconym_ną specjalistą_tką z ogromnym doświadczeniem zawodowym, ale jeśli nie poczujesz chemii między Wami, podczas konsultacji możesz nie mieć ochoty się otworzyć, a to zwyczajnie mija się z celem. Jeśli cokolwiek nie odpowiada Ci w stylu pracy psychologa (lub psycholożki) – nie miej wyrzutów sumienia umawiając się na wizytę do kogoś innego.

Jak się przygotować?

W obecnych czasach wiele psychoterapii odbywa się całkowicie online.

Dla mnie osobiście to najlepsza opcja – mieszkam za granicą, a jednocześnie nie posługuję się językiem angielskim na tyle dobrze, aby móc precyzyjnie ubrać w słowa wszystko, co siedzi w mojej głowie. Dodatkowo podczas pierwszej konsultacji nie byłam jeszcze zaszczepiona na COVID-19.

Z powodów wyżej wymienionych nigdy nie byłam w gabinecie mojej psychoterapeutki ani nie widziałam jej na żywo!

Samodzielnie wybierz taką formę spotkania, która jest najdogodniejsza dla Ciebie w danym momencie życia. Koszt jednej wizyty, trwającej zwykle od 40 do 60 minut, waha się w przedziale od 100 do 200 złotych. Sesje odbywają się zazwyczaj 1 lub 2 razy w tygodniu (częstostliwość spotkań ustalisz wspólnie z psychoterapeutą_tką). Nie podaję tu żadnych szczegółów, ponieważ są one uzależnione od stanu pacjenta_tki, a także stylu pracy psychoterapeuty_tki. Wszelkie wątpliwości najlepiej rozwiać na początku pierwszej konsultacji – pytania możesz sobie przygotować wcześniej.

O czym jeszcze warto pomyśleć w kontekście pierwszej wizyty (i właściwie wszystkich kolejnych też)? Poniżej spisałam dla Ciebie kilka punktów, które wydają mi się szczególnie istotne:

Znajdź bezpieczną przestrzeń

Wierz mi, to naprawdę szalenie ważne. Bez poczucia bezpieczeństwa nie będziesz w stanie otworzyć się podczas spotkania. Znajdź pomieszczenie, w którym będziesz sam_a przez całą sesję. Możesz połączyć się z sypialni, kuchni, a nawet łazienki. Ważne, abyś czuł_a się komfortowo – zarówno pod względem psychicznym, jak i fizycznym. Pomyśl, czy na pewno będzie Ci wygodnie, czy nie byłoby milej chociażby z kocykiem.

Przygotuj się

Naładuj telefon, wycisz powiadomienia z social mediów, rozplącz słuchawki. Nalej sobie szklankę wody, miej pod ręką notes i coś do pisania. Przydadzą się też chusteczki higieniczne, żebyś nie musiał_a smarkać w rękaw (mówię z doświadczenia!).

Nie skupiaj się na drobiazgach

Nie przejmuj się, że wyskoczył Ci pryszcz na środku czoła, masz tłustą grzywkę albo bałagan w mieszkaniu, który być może uchwyci kamera. Dla terapeuty_tki to nie ma żadnego znaczenia. Liczy się Twoje wnętrze, a nie stan zewnętrznej powłoki. ;)

Podejdź do tego na luzie

Spróbuj spojrzeć na psychoterapię jako na rodzaj self-care – bo czy nie jest właśnie tym? Jednocześnie rozumiem, jeżeli denerwujesz się przed pierwszą wizytą (byłabym hipokrytką, gdybym nie rozumiała). Być może pomoże Ci przygotowanie sobie w myślach odpowiedzi na kilka podstawowych pytań. Warto zastanowić się, dlaczego zdecydowałaś_łeś się na terapię i czy masz jakieś wątpliwości związane z tą decyzją (a jeśli tak, to jakie). Pomyśl również, jakie problemy chcesz rozwiązać oraz czego oczekujesz po zakończeniu terapii.

Po pierwszym spotkaniu w gabinecie psychologicznym na pewno będziesz wiedzieć więcej – chociażby to, czy trafiłaś_łeś na właściwą osobę. Jeżeli czujesz, że nie – nic nie szkodzi. Tak czy inaczej, jesteś już po pierwszej wizycie, masz ogólne pojęcie, czego możesz spodziewać się na terapii (i że nie taki diabeł straszny!).

A. Cyklińska, Psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra? Do kogo się udać, https://twojpsycholog.pl/blog/psycholog-psychoterapeuta-czy-psychiatra [dostęp z dn. 03.08.2021].