Wybierz inny kraj
Wybierz inny kraj
Zmęczenie, zwiększony apetyt, drażliwość – oho, chyba zbliża mi się okres! Wszelkie wątpliwości znikają, gdy dodatkowo pojawiają się silne bóle podbrzusza, a niekiedy również odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Później szybki wypad do apteki po tabletki, zapas słodyczy i może „jakoś to będzie”.
5 min. czytania • Tekst: Dominika Olchowik
Ilustracja: Jarek Danilenko
Jak często dolegliwości miesiączkowe nie pozwalają Ci się skupić, niszczą Twoje plany zawodowe lub zatrzymują Cię pod kołdrą na kilka dni? Szacuje się, że bóle menstruacyjne dotykają około 84% osób miesiączkujących, zaś od 5% do 14% z nich musi zrezygnować z zajęć szkolnych lub pracy z powodu dolegliwości menstruacyjnych.
Niezależnie od swojej wytrzymałości nie lekceważ bólu menstruacyjnego. Aby uśmierzyć ból miesiączkowy, czasem wystarczy lek przeciwbólowy bądź odpoczynek, niekiedy jednak wymagane jest znacznie bardziej rozwinięte leczenie i regularne konsultowanie się ze specjalistą.
ZBM to zespół objawów często towarzyszących krwawieniu menstruacyjnemu. Jeżeli nie doszło do zapłodnienia, mięśniówka macicy kurczy się, wydalając nadbudowane warstwy błony śluzowej z płynem menstruacyjnym. Skurcze wywołane są działaniem prostaglandyn – hormonów generujących w organizmie stan zapalny. Ich spektrum działania nie ogranicza się jedynie do mięśnia macicy, ale dotyczy całego organizmu. Z tego powodu u osób borykających się z ZBM, u których podczas miesiączki występuje podwyższony poziom prostaglandyn we krwi, nierzadko pojawiają się również dodatkowe symptomy, takie jak:
Bolesne miesiączkowanie często poprzedza PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego. Jego objawy to między innymi zmienność nastroju i drażliwość, bóle piersi i głowy, wrażenie opuchnięcia czy zaburzenia łaknienia. W celu złagodzenia PMS można działać samodzielnie, przyjmując tabletki przeciwbólowe i rozkurczowe, a także dbając o relaks, dietę i suplementację. Jeśli jednak dolegliwości przed miesiączką są niepokojące, a dotychczasowe sposoby ich niwelowania nie przynoszą ulgi – warto zasięgnąć opinii specjalisty.
Przeczytaj też nasz tekst o menstruacji.
Jakby tego było mało ;), bóle miesiączkowe mają dwa oblicza. Wiele osób przyjmuje ich wystąpienie za pewnik, traktując je po prostu jako nieodłącznych kompanów menstruacji. Mogą one jednak informować o chorobie bądź poważniejszych wahaniach hormonalnych – dlatego dzięki szybkiej reakcji i odpowiedniej diagnostyce możemy nie tylko pozbyć się bólu, ale i uporać z poważnymi schorzeniami narządów rozrodczych.
Dolegliwości bólowe związane z menstruacją rozpoczynają się zwykle od około 2 do 3 lat po menarche, czyli pierwszej miesiączce. Wówczas cykl menstruacyjny utrwala się, organizm przyzwyczaja się do nowej roli i wciąż rozwija, a hormony „szaleją”. W tym wieku wiele młodych osób boryka się z trądzikiem, nadmierną potliwością, przetłuszczającą skórą głowy czy też właśnie bólami menstruacyjnymi, które nazywane są pierwotnymi.
Pierwotne bóle miesiączkowe są wywołane wahaniami hormonalnymi i zwiększoną produkcją wspomnianych wcześniej prostaglandyn. Ich wysokie stężenie w trakcie krwawienia powoduje napięcie mięśni macicy i bóle menstruacyjne. Pierwotny ZBM dotyczy głównie osób między 15. a 20. rokiem życia, jednak nie jest to ścisła reguła – niektóre źródła mówią o przedziale między 20. a 25. rokiem życia. Leczenie pierwotnego ZBM opiera się na doraźnym stosowaniu leków przeciwbólowych i utrzymywaniu zdrowej i zbilansowanej diety.
Z kolei wtórny ból menstruacyjny wywołany jest konkretnymi jednostkami chorobowymi. Należą do nich między innymi:
Aby złagodzić ból miesiączkowy, można zdecydować się na farmakoterapię bądź spróbować domowych metod. Oba sposoby mają swoje plusy i minusy – przyjmowanie leków gwarantuje zwykle szybkie działanie i uśmierzenie dolegliwości, jednak farmaceutyki mogą negatywnie wpłynąć na florę bakteryjną układu pokarmowego. Z kolei te domowe, niekonwencjonalne sposoby, mimo bezpieczniejszego działania dla organizmu, często okazują się niewystarczającym antidotum na bóle miesiączkowe.
W przypadku pierwszej opcji szczególnie polecane na bóle miesiączkowe są leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Hamują one syntezę prostaglandyn. Wśród nich znajdują się między innymi:
Należy pamiętać, że leki z grupy NLPZ mogą działać drażniąco na śluzówkę żołądka. Nie powinno się więc stosować ich przewlekle, ponieważ może to doprowadzić do wrzodów żołądka. Leki przeciwbólowe takie jak Polopiryna, czyli zawierające kwas acetylosalicylowy (potocznie nazywany aspiryną), łagodzą dolegliwości bólowe, jednak mogą nasilić krwawienie miesiączkowe. Dodatkowo na rynku dostępne są tabletki o działaniu rozkurczowym (na przykład popularna No-Spa).
W niektórych przypadkach ginekolodzy decydują się na przepisanie jednofazowych środków antykoncepcji hormonalnej w celu złagodzenia dolegliwości towarzyszących bolesnym miesiączkom. Tego typu terapia musi być poprzedzona nie tylko badaniem ginekologicznym, ale także kontrolnymi badaniami piersi oraz diagnostyką laboratoryjną.
Warto spróbować również domowych sposobów – są mniej inwazyjne niż leki przeciwbólowe i mogą przynieść ulgę w trakcie cyklu menstruacyjnego. Szczególnie sugerowane są:
Ból bólowi nierówny – i wcale nie musi pojawiać się przy każdej miesiączce. Wszystkie menstruujące osoby wiedzą, że samopoczucie podczas okresu może zmieniać się jak w kalejdoskopie i czasem bardzo trudno jest odczytać sygnały wysyłane przez nasz organizm. Ból jest jednak tym symptomem, którego nie powinno się ignorować.
Mówiąc o bólu menstruacyjnym, mamy na myśli skurczowy ból podbrzusza, który niekiedy promieniuje do lędźwi – ostre i kłujące bóle mogą wskazywać na inne ich źródła. Więc jeszcze raz dla ostatnich rzędów: warto upewnić się u ginekologa, że Twoje dolegliwości to naturalna konsekwencja szalejących hormonów, a nie toczący się stan chorobowy.
https://apteline.pl/artykuly/bolesne-miesiaczki-przyczyny-leki-i-metody-naturalne-na-bolesne-miesiaczki [dostęp z dn. 03.03.2021]
https://pulsmedycyny.pl/zespol-bolesnego-miesiaczkowania-objawy-przyczyny-leczenie-973465 [dostęp z dn. 02.03.2021]
https://portal.abczdrowie.pl/jak-zwalczac-bole-menstruacyjne [dostęp z dn. 02.03.2021]
https://www.gyncentrum.pl/blog/pl/bolesne-miesiaczki [dostęp z dn. 02.03.2021]
https://ktomalek.pl/blog/jak-poradzic-sobie-z-bolesna-miesiaczka/w-354 [dostęp z dn. 03.03.2021]
https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/choroby-kobiece/bolesne-miesiaczki-przyczyny-bolu-brzucha-podczas-okresu-aa-etVY-8mhn-4Sog.html [dostęp z dn. 03.03.2021]
https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/choroby-kobiece/zespol-bolesnego-miesiaczkowania-przyczyny-leczenie-bolesnych-miesiacz-aa-KNRs-LRGG-hp4d.html [dostęp z dn. 02.03.2021]
https://pulsmedycyny.pl/zespol-bolesnego-miesiaczkowania-objawy-przyczyny-leczenie-973465 [dostęp z dn. 02.03.2021]
Zacznijmy dobrze naszą znajomość – zapisz się na nasz newsletter, a dostaniesz w prezencie zniżkę 5 zł na pierwsze i 10 zł na drugie zamówienie cykliczne o wartości powyżej 40 zł!