Budowa penisa – lekcja praktycznej anatomii

Uwaga: Ten artykuł wykorzystuje określenia „męski” i „żeński”/„kobiecy” w odniesieniu do anatomii cispłciowych mężczyzn i kobiet. Pamiętajmy jednak, że genitalia nie określają płci (co dotyczy głównie osób interpłciowych oraz transpłciowych – zarówno binarnych, jak i niebinarnych). Tekst ten może być przydatny również dla innych osób niż cispłciowe kobiety i cispłciowi mężczyźni, jednak może wzmagać dysforię płciową.

Penis, prącie, członek…

Symbol męskości? Co innego można stwierdzić po liczbie penisokształtnych tagów na murach czy ścianach budynków ;) Niemniej wiele osób wciąż traktuje penisa jako pewnego rodzaju insygnium władzy – a im większy, tym lepsze doznania oferuje. Na ile jest to prawda? O tym przekonacie się poniżej.

Penis ewolucyjnie służy do wprowadzania nasienia do żeńskich narządów płciowych w celu zapłodnienia komórki jajowej. Ponadto jego zadaniem jest wyprowadzanie moczu z organizmu.

Męski układ płciowy, czyli szybka powtórka z anatomii

Elementy męskiego układu płciowego dzielimy na narządy wewnętrzne oraz zewnętrzne.

Narządy wewnętrzne 

• Jądra – budują je kanaliki nasienne, w których wytwarzane są plemniki.
• Najądrza – tutaj plemniki dojrzewają i są magazynowane. Najądrza składają się z kanalików wyłożonych rzęskami, umożliwiających odprowadzanie nasienia z jąder.
• Nasieniowody – to przewody prowadzące plemniki z najądrzy, przechodzące z worka mosznowego wraz z nerwami i naczyniami krwionośnymi przez kanał pachwinowy do jamy brzusznej. Ujście nasieniowodów umiejscowione jest w cewce moczowej.
• Gruczoły pęcherzykowo-nasienne – położone są w okolicy dna pęcherza moczowego, a ich ujścia wnikają do nasieniowodu w tak zwanej bańce (magazynie nasienia). Mają kształt wydłużonych woreczków, a ich wnętrze wyściela nabłonek wydzielający składniki nasienia (między innymi proteinami i fruktozą), których produkcja stanowi istotę działania tych narządów.
• Gruczoł krokowy (prostata) – jego głównym zadaniem jest produkcja płynu, w którym egzystują plemniki i który dostarcza im składników odżywczych.
• Przewód wytryskowy – rurkowaty narząd łączący bańkę nasieniowodu z ujściem nasieniowodu; anatomicznie znajduje się w obrębie gruczołu krokowego.
• Gruczoły opuszkowo-cewkowe – odpowiedzialne za wydzielanie preejakulatu (przezroczystej, zawierającej śluz wydzieliny, która wypływa z cewki w trakcie podniecenia seksualnego) do cewki moczowej.

Zewnętrzne narządy płciowe

• Moszna – worek skórno-mięśniowy, w którym zlokalizowane są jądra.
• Cewka moczowa – przewód rozpoczynający się na dnie pęcherza moczowego, a kończący na zwieńczeniu żołędzi penisa. Poza wyprowadzaniem moczu na zewnątrz układu pełni także funkcję transportu nasienia. Plemniki wydostają się na zewnątrz przez ujście cewki moczowej, znajdujące się na szczycie żołędzi prącia.
• Prącie – penis, męski narząd kopulacyjny, czyli bohater naszego artykułu :)

U osób dorosłych narządy płciowe zewnętrzne zazwyczaj są pokryte gęstym owłosieniem łonowym.

Budowa penisa

Wewnętrzna budowa prącia składa się z 3 „kolumn”:

• Dwa ciała jamiste – tworzy je układ jamek poprzedzielanych beleczkami, do których podczas podniecenia seksualnego może napływać krew tętnicza, dzięki czemu prącie staje się sztywne (dochodzi do erekcji).
• Ciało gąbczaste – osłania biegnącą przez penisa cewkę moczową.

Wyróżniamy 3 odcinki penisa:

• Korzeń – jest niewidoczny z zewnątrz, przymocowany do kości łonowej i mięśnia kulszowo-jamistego.
• Trzon prącia – środkowa i najdłuższa część penisa. Trzon pokryty jest skórą i osłonkami (mięśniową, dwiema powięziami – wiotką i włóknistą – oraz błoną białawą).
• Żołądź prącia – zwieńczenie penisa, wrażliwe na dotyk zakończenie ciała gąbczastego. Żołądź jest bardzo silnie unerwiona i w stanie spoczynku zakrywa ją napletek – fałd skórny mający ją chronić. Ponadto napletek chroni wędzidełko napletkowe (cienki fałd skórny łączący dolną część żołędzi z napletkiem).

Idealny rozmiar penisa

Czy istnieje? Rozwiejmy te wątpliwości!

Wokół prącia narosło tyle mitów i stereotypów, że bardzo trudno jest przedrzeć się przez wszystkie te mylące i fałszywe informacje. Nic dziwnego, że wiele osób obawia się, że ich penis ma niewystarczającą długość, aby zapewnić partnerce_owi pełnię doznań podczas intymnego zbliżenia.

Zanim jednak przejdziemy do sedna sprawy – trochę statystyki. Średnia długość penisa we wzwodzie wynosi od około 12 do 14 centymetrów, natomiast w stanie spoczynku – około 9 centymetrów. Podobne liczby opisują średni obwód penisa w obu tych sytuacjach. Powołuję się tu na badania kliniczne przeprowadzone przez specjalistów z King’s College w Londynie w 2015 roku.

W przypadku badań ankietowych wyprowadzona średnia długość penisa wynosiła o kilka centymetrów więcej (tutaj z kolei odnoszę się do niesławnych badań przeprowadzonych niegdyś przez Instytut Kinseya). Problem polega na tym, że osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie tego badania nie sprawdzały empirycznie otrzymanych pomiarów – stąd wniosek, że długość penisa podawana przez respondentów była zmierzona albo w niewłaściwy sposób, albo oparta na indywidualnym wyobrażeniu, konfabulacji czy fantazji o wielkości własnego członka.

Dlaczego przywołuję takie archiwalne informacje? Żeby wprowadzić Was w rozważania na temat odwiecznego sporu: czy rozmiar ma znaczenie?

Rozmiar penisa nie jest wartością stałą – wielu jego posiadaczy skarży się, że ich prącie się kurczy. Tak, jest to możliwe! A co na to wpływa? Między innymi:

• wiek – z biegiem lat zmniejsza się ilość kolagenu i elastyny w organizmie, przez co mięśnie prącia wiotczeją;
• brak aktywności seksualnej – może prowadzić do zaniku beleczek mięśniowych ciał jamistych, a także zaburzać poziom testosteronu w organizmie;
• nałogi – przykładowo nikotyna powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, co uniemożliwia dopływ krwi do penisa (nie dochodzi więc do pełnej erekcji).

Jak zmierzyć penisa?

Dla ciekawskich!

Być może wydaje się to proste, jednak paradoksalnie wcale nie jest to takie banalne. Aby pomiar był dokładny, należy mierzyć penisa we wzwodzie od kości łonowej aż do czubka żołędzi, ale nie uwzględniając napletka. Penis mierzony w stanie spoczynku nie dostarcza nam obiektywnej informacji o rozmiarze prącia, ponieważ w trakcie erekcji jego długość może zwiększyć się o nawet 100%. Jeśli zaś chodzi o obwód – mierzymy go albo u podstawy, albo w połowie długości penisa, również w stanie wzwodu.

Czy rozmiar penisa ma znaczenie dla jakości stosunku?

Absolutnie nie – sęk bowiem nie w narzędziu, a w technice ;)

Najbardziej wrażliwy na stymulację podczas intymnego zbliżenia jest początkowy odcinek pochwy, liczący około 10 centymetrów. Wiemy już, że średnia długość prącia we wzwodzie wynosi znacznie więcej. Na bocznych ścianach pochwy znajduje się większa liczba receptorów, stąd znaczenie może mieć ewentualnie objętość, a nie długość penisa.

Nie zapominajmy jednak, że wiele osób czerpie zdecydowanie więcej przyjemności między innymi ze stymulacji i pieszczot łechtaczki czy samej gry wstępnej (więcej o tym przeczytasz tutaj). Sztuka kochania to nie tylko akt fizyczny, ale też psychiczny – większość zależy od Twojego zachowania w łóżku, a nie od tego, jak hojnie obdarzyła Cię natura!

Na czym polega erekcja penisa?

Erekcja (inaczej wzwód) to zdolność penisa do osiągania i utrzymywania sztywności, która jest niezbędna w przebiegu stosunku seksualnego.

Wiemy już, że wewnętrznie penis składa się z dwóch ciał jamistych. Erekcja polega na wypełnieniu ich krwią przy jednoczesnym braku możliwości jej odpływu. Jest to konsekwencja szeregu złożonych procesów biochemicznych zachodzących w organizmie, w których kluczową rolę odgrywa między innymi tlenek azotu. W momencie podniecenia seksualnego wytwarza się on w zakończeniach nerwowych i poprzez stymulację syntezy innych związków powoduje obniżenie stężenia kationów wapnia w mięśniach gładkich. Tłumacząc z medycznego na „nasze”: proces ten prowadzi do rozkurczania mięśni gładkich i napływu krwi do ciał jamistych przy jednoczesnym wzroście panującego w nich ciśnienia. Z tego powodu naczynia krwionośne się zamykają, krew nie może odpłynąć, a prącie jest usztywnione i powiększone.

Jak długo penis pozostaje we wzwodzie?

To, ile trwa erekcja, zależy od przebiegu stosunku seksualnego – towarzyszących mu bodźców zmysłowych i czuciowych oraz poziomu podniecenia. Dla niektórych krótki czas między wzwodem a ejakulacją stanowi wstydliwy problem, znacząco zmniejszający satysfakcję z seksu. Istnieją pewne „sztuczki” mogące pomóc w tej materii – przykładowo ćwiczenie mięśni Kegla może pozwolić na dłuższe utrzymanie prącia we wzwodzie i opóźnienie ejakulacji. Pamiętajmy jednak, że najważniejsza jest rozmowa z partnerką_em, ustalenie wspólnych potrzeb, preferencji, no i przede wszystkim wykluczenie, że wszelkiego rodzaju problemy mają podłoże chorobowe.

Jak dbać o penisa? Higiena i profilaktyka

Odpowiednie dbanie o higienę prącia jest kluczowe nie tylko dla samego zdrowia, ale także dla jakości życia seksualnego.

• Higiena intymna – podczas toalety powinno się delikatnie odsłonić żołądź penisa, ściągając z niej napletek, a następnie opłukać ją ciepłą wodą (pamiętając o kierunku – od czubka prącia do napletka). Należy wykonywać to przynajmniej raz dziennie, a w przypadku na przykład zwiększonej aktywności fizycznej lub wysokiej temperatury atmosferycznej – nawet częściej (a już na pewno po stosunku seksualnym!).
• Podobnie jak w przypadku higieny narządów żeńskich, nie należy używać różnego rodzaju myjek, gąbek i innych czyścideł, które zamiast faktycznie usuwać z powierzchni narządów bakterie, są ich siedliskiem, utopią i miejscem zwiększonego rozwoju przez panujące na nich ciepłe i wilgotne środowisko. Do kosza z tym!
• Do mycia najlepiej sprawdzi się ciepła woda lub odpowiedni żel do higieny intymnej (o, na przykład taki!), zawierający naturalne składniki, bezzapachowy, łagodzący i delikatny.
• Po kąpieli trzeba dokładnie osuszyć okolice krocza – oczywiście własnym, dedykowanym ręcznikiem. Tym się nie dzielimy ;) Jeśli zastanawiacie się, dlaczego jest to takie ważne – wróćcie do punktu nieco wyżej. Pot, wilgoć, ciepło – infekcja murowana. Musi być sucho i świeżo!
• Należy nosić przewiewną, bawełnianą bieliznę (no i oczywiście codziennie świeżą, ale to rzucam już w ramach przypomnienia).
• Badania profilaktyczne – warto sprezentować sobie raz na jakiś czas pełny przegląd zarówno kondycji krwi, całego organizmu, jak i samych narządów płciowych.

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie odwiedzić lekarza pierwszego kontaktu i skonsultować z nim wszelkie wątpliwości. Nieleczone i zignorowane infekcje mogą przynieść dalsze, znacznie bardziej poważne dla zdrowia konsekwencje.

Zachęcamy też do przeczytania naszego artykułu: golenie miejsc intymnych - jak uniknąć podrażnień?

Choroby penisa…

…mogą być nie tylko źródłem wstydliwych i bolesnych dolegliwości, ale również przyczyną wielu kompleksów i obniżonej samooceny. Wizyty u urologa, seksuologa lub androloga – chociaż wielu osobom kojarzą się z czymś obnażającym i upokarzającym – powinny być traktowane zupełnie normalnie. Ot, lekarz jak każdy inny – jest po to, aby pomóc, a nie oceniać.

Poniżej przedstawiamy niektóre z chorób, infekcji i przypadłości, które mogą dotknąć męskich narządów płciowych. (Zerknij i sprawdź, czy jakieś objawy nie są Ci znajome. Może warto zasięgnąć porady profesjonalisty?).

Możesz też przeczytać o chorobach przenoszonych drogą płciową w naszym innym artykule tu. A jeśli chcesz się dowiedzieć czy można złamać penisa to przeczytaj nasz artykuł: Złamanie penisa – czy jest możliwe?

Zaburzenia erekcji

To jeden z najczęstszych problemów dotyczących męskiej seksualności. Zaburzenia erekcji (dysfunkcja erekcyjna) to niezdolność do uzyskania i utrzymania wzwodu. Nierzadko łączą się z obniżonym libido oraz zaburzeniami wytrysku. Zaburzenia erekcji mogą się wiązać między innymi z cukrzycą, chorobami serca czy paleniem papierosów.

Pamiętajmy, że erekcja to konglomerat wspólnej pracy układu nerwowego, sercowo-naczyniowego, hormonalnego oraz psychiki. Problemy dotyczące erekcji, wzwodu i wytrysku mogą wynikać z kwestii czysto psychologicznych (na przykład poczucia dyskomfortu czy wstydu) – oczywiście warto na ten temat porozmawiać z partnerką_em, niekiedy jednak potrzebna jest profesjonalna opinia i pomoc seksuologa.

Zapalenie prącia

Zazwyczaj wywołane jest przez bakterie, wirusy czy urazy mechaniczne, ale może być też reakcją na zastosowanie nowego kosmetyku lub prezerwatywy. Objawy mogą obejmować świąd, pieczenie, obecność pęcherzyków na penisie, sączenie się z niego wydzieliny i tym podobne.

Priapizm (ciągotka)

To długotrwały (trwający powyżej 4 godzin) wzwód penisa, który bywa niezwykle bolesny, nie ustępuje po wytrysku i nie jest związany z podnieceniem seksualnym. Tak zwany priapizm niskoprzepływowy (częstszy – dotyczący 95% przypadków) skutkuje nasilającym się bólem prącia, z kolei priapizm wysokoprzepływowy (przypadający na 5% diagnoz) polega głównie na niepełnej erekcji, a ból w jego przebiegu występuje rzadziej. Czynnikami wywołującymi priapizm są między innymi zaburzenia przepływu krwi w penisie, białaczka, choroby metaboliczne, urazy prącia, przyjmowanie określonych leków (na przykład popularnej Viagry, mającej umożliwić satysfakcjonujący stosunek seksualny osobom z zaburzeniami erekcji) czy nadużywanie substancji psychoaktywnych. Przy długo utrzymującej się erekcji należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza!

Stulejka

To wrodzone lub nabyte schorzenie, które polega na zwężeniu ujścia napletka. Niemożliwe jest wówczas jego zsunięcie z żołędzi penisa. U dorosłych główną przyczyną stulejki są cukrzyca i zmiany zapalne oraz grzybicze, jednak niekiedy powstaje także w wyniku zaniedbywania higieny intymnej. Taki stan może utrudnić oddawanie moczu i uniemożliwić czerpanie przyjemności ze stosunku seksualnego, a jego nieleczona, daleko rozwinięta postać czasami prowadzi do powstawania zmian nowotworowych, wynikających z przewlekłych stanów zapalnych.

Choroba Peyroniego

Czyli stwardnienie ciał jamistych prącia. W przebiegu tej choroby tworzą się włókniste płytki (o podłożu przewlekłego stanu zapalnego) w osłonce białawej. Skutkuje to nienaturalnym skrzywieniem penisa w trakcie wzwodu. Aktywnej chorobie Peyroniego towarzyszą wyczuwalne guzki na prąciu i jego ból.

Choroba Peyroniego nie jest leczona, jeśli nie wpływa na funkcje seksualne i nie pogarsza znacząco jakości życia. Wielokrotnie uniemożliwia jednak współżycie i wówczas niezbędne okazuje się konkretne działanie (na przykład operacyjne).

Grzybica penisa

Infekcja grzybicza wywołana obecnością drożdżaków z gatunku Candida (najczęściej ich odmiany albicans). Grzybica może być przenoszona drogą płciową (przez stosunek z zakażoną_ym partkerką_em). Infekcji sprzyjają również nadmierna lub niewłaściwa higiena i pielęgnacja okolic intymnych. W leczeniu grzybicy penisa stosowana jest doustna, jak i miejscowa farmakoterapia (obejmująca też partnerkę_a).

Zachęcamy do lektury artykułu o grzybicy pochwy.

Rak prącia

To nieprawidłowy rozrost komórek nowotworowych, wywodzących się z prawidłowych komórek budujących prącie. Rak prącia to niezwykle rzadka choroba, której szczyt przypada około 65 roku życia. Zmiany najczęściej umiejscawiają się na żołędzi – niezwykle ważne jest więc samobadanie i obserwacja okolic intymnych.

Do czynników, które mogą sprzyjać rozwojowi raka prącia, należą:

• zakażenie wirusem brodawczaka (HPV),
• przewlekłe zapalenie żołędzi i napletka,
• palenie papierosów,
• urazy prącia,
• zaniedbywanie higieny intymnej,
• duża liczba partnerek_ów seksualnych,
• rozpoczęcie współżycia seksualnego w młodym wieku.

Podobnie jak artykuł o budowie pochwy, ten również chcę zakończyć pochwałą różnorodności – celebrujmy i kochajmy nasze ciała, a przede wszystkim dbajmy o nie!