Sprawdzone źródło

Nasze standardy sprawdzania źródeł

You KNOW to tylko rzetelne informacje oraz aktualne i wiarygodne źródła. Teksty oznaczone jako „SPRAWDZONE ŹRÓDŁO” zostały zweryfikowane przez ekspertkę_a – dzięki temu masz pewność, że czytasz najwyższej jakości treści.

You KNOW

Opryszczka narządów płciowych: co musisz o niej wiedzieć?

Aktualizacja: 7min.

Infekcja intymna dla wielu ludzi jest czymś niezwykle wstydliwym. Różnego rodzaju dolegliwości narządów płciowych są jednak czymś powszechnym – badania pokazują, że co 4 mieszkaniec naszej planety jest chory na chorobę weneryczną. Jedną z nich jest opryszczka narządów płciowych – w dzisiejszym kąciku zdrowia intymnego poznamy przyczyny tej choroby, jej objawy, leczenie, a także profilaktykę. No już, zostawcie skrępowanie za drzwiami i chodźcie! Tu gadamy o wszystkim i bez tabu, pamiętacie? :)

Zweryfikowane przez:

lek. Karolina Rasoul-Pelińska

Czym jest wirus opryszczki narządów płciowych?

Opryszczka narządów płciowych to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób przenoszonych drogą płciową. Wywołuje ją wirus opryszczki (Herpes simplex) typu 2: HSV-2. Wiele osób jest jego nieświadomymi nosicielami i nie doświadcza żadnych objawów klinicznych. Wirus zagnieżdża się on w zwojach nerwowych i może się uaktywnić pod wpływem:

  • stresu,
  • spadku odporności,
  • miesiączki,
  • wychłodzenia lub przegrzania organizmu (na przykład podczas opalania),
  • wahań hormonalnych (dlatego wirus często uaktywnia się u osób ciężarnych).

Jak można zarazić się opryszczką narządów płciowych?

Do zakażenia opryszczką narządów płciowych najczęściej dochodzi drogą płciową (poprzez stosunek seksualny waginalny, oralny lub analny) z nosicielem wirusa. Wirus wnika do organizmu przez drobne rany błon śluzowych i otarcia, następnie mnoży się w wierzchnich warstwach skóry, wywołując stan zapalny.

Dodatkowo ryzyko zakażenia opryszczką genitaliów zwiększają:

  • nieużywanie prezerwatywy podczas stosunku (użycie zabezpieczenia nie wyklucza zakażenia, jednak znacząco zmniejsza jego prawdopodobieństwo),
  • osłabienie organizmu,
  • obecność w organizmie wirusa Herpes simplex typu 1 (czyli opryszczki wargowej i jamy ustnej); możliwe jest bowiem zakażenie wskutek transmisji wirusa z ust do oczu lub okolicy intymnych.

Opryszczka narządów płciowych – jak przebiega zakażenie? Jakie daje objawy?

Ponieważ nie da się całkowicie wyeliminować wirusa HSV z organizmu, a opryszczka narządów płciowych może być stanem nawracającym, historię choroby dzieli się na:

  • Zakażenie pierwotne – czyli pierwsze zachorowanie; zazwyczaj przebiega intensywnie i poza zmianami skórnymi często towarzyszą mu: osłabienie, gorączka, dreszcze, powiększenie węzłów chłonnych (głównie pachwinowych).
  • Infekcje wtórne – po wniknięciu wirusa HSV do skóry po raz pierwszy i dolegliwościach związanym z zakażeniem pierwotnym wirus przemieszcza się do neuronów czuciowych w okolicy krzyżowej kręgosłupa. Tam pozostaje w „uśpieniu”, ale pod wpływem wymienionych wcześniej czynników może dojść do jego reaktywacji – raczej rzadko choroba powraca samoistnie.

Na opryszczkę narządów płciowych mogą cierpieć osoby każdej płci 

W przypadku osób z waginami wirusowe zmiany skórne występują zwykle na wargach sromowych, łechtaczce i przy wejściu do pochwy. Niekiedy jednak opryszczka pojawia się na udach, przy pępku, na szyjce macicy i w okolicy odbytu. Opryszczka pochwy może wywoływać ropno-śluzową wydzielinę. Jeśli pęcherze znajdują się wewnątrz pochwy i nie towarzyszą im żadne niepokojące objawy, zakażenie często pozostaje niezauważone.

Ilustracja anatomiczna pochwy

U osób z penisami wirus opryszczki zazwyczaj ma łagodniejszy przebieg. Zmiany zwykle powstają na żołędziu i trzonie penisa, rzadziej na pośladkach, udach, kroczu czy odbycie. Przy oddawaniu moczu może im towarzyszyć ból. Za najbardziej agresywną i uciążliwą uznaje się jednak opryszczkę jąder, która jest bardzo bolesna i wymaga długotrwałego leczenia. 

Ilustracja budowy penisa

Pierwsze objawy opryszczki narządów płciowych pojawiają się zwykle od 2 do 10 dni od zakażenia. Zazwyczaj są to:

  • swędzenie i pieczenie okolic intymnych,
  • bolesne pęcherzyki wypełnione płynem w obrębie krocza i narządów płciowych.

Pęcherze rosną i po około 2 tygodniach pękają, tworząc na skórze bolesne owrzodzenia i nadżerki (ubytki błony śluzowej), które po jakimś czasie pokrywają się brązowym strupem. 

Opryszczka narządów płciowych u osób w ciąży

W trakcie ciąży nieważne jest, których części ciała dotyka opryszczka – jej postać wargowa może być równie niepokojąca i niebezpieczna, co choroba narządów płciowych. Warto o tym pamiętać!

Infekcja wirusowa narządów płciowych u osób ciężarnych może prowadzić do zakażenia wewnątrzmacicznego. Najczęściej skutkuje ono przedwczesnym porodem i nieprawidłowościami w rozwoju płodu (wodogłowiem, małogłowiem, zapaleniem opon mózgowych).

Leczenie opryszczki narządów płciowych w ciąży skoncentrowane jest przede wszystkim na wyleczeniu jej przed porodem. Często jednak kobiecie zaleca się poród za pomocą cesarskiego cięcia. Wynika to z tego, że podczas porodu siłami natury może dojść do zakażenia okołoporodowego (lub poporodowego) w wyniku kontaktu noworodka ze zmianami wywołanymi wirusem HSV.

Opryszczka narządów płciowych – leczenie

Współczesna medycyna wciąż boryka się z problemem wyleczenia osób zakażonych z wirusa opryszczki. Wszelkie preparaty mające stymulować układ odpornościowy do kompletnego wyparcia wirusa (na przykład szczepionki) są nadal w fazie testów.

Z tego powodu leczenie opryszczki narządów płciowych wciąż opiera się raczej na łagodzeniu jej objawów. Należy niezwłocznie skontaktować się z specjalistą, jeżeli zauważy się któryś z niepokojących symptomów. Po zdiagnozowaniu problemu lekarz decyduje o terapii. Samo leczenie zazwyczaj trwa około 5 dni, jednak może być przedłużone przez lekarza przy silniejszym przebiegu choroby lub w ciąży, aby zapobiec kolejnym nawrotom infekcji.

Dwa sposoby leczenia opryszczki

  • Leczenie objawowe – polega zwykle na stosowaniu preparatów doustnych o ogólnym działaniu przeciwwirusowym. Przy nasilonych objawach ich działanie uzupełniają miejscowe leki przeciwwirusowe.
  • Leczenie supresyjne – oparte jest na przewlekłym (przez okres kilku miesięcy) stosowaniu tych samych leków co powyżej, tylko w schemacie ciągłym. Im rzadziej dochodzi do aktywnych ognisk chorobowych, tym mniejsze są uszkodzenia przez nie wywołane i zmniejsza się ryzyko przekazania wirusa komuś innemu. Ewentualne nawroty infekcji pojawiają się rzadziej i mają łagodniejszy przebieg.

Oprócz profesjonalnego leczenia do codziennej rutyny warto wdrożyć pewne praktyki. Leczenie opryszczki narządów płciowych może przebiegać szybciej i efektywniej, jeśli oprócz farmakoterapii stosuje się domowe sposoby.

  • W trakcie toczącej się infekcji należy wybierać przewiewną, bawełnianą bieliznę, aby nie podrażniać ewentualnych owrzodzeń i pęcherzy. Osoby, które cierpią na opryszczkę pochwy, mogą odczuwać ból przy aplikacji tamponu czy kubeczka menstruacyjnego, dlatego podczas miesiączki lepszym wyborem będą bawełniane podpaski lub naturalne wkładki.
  • Pomocna bywa kąpiel z dodatkiem olejku geraniowego, który ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe; radzi sobie on nie tylko z opryszczką narządów płciowych – używany jest też w leczeniu trądziku, obrzęków czy półpaśca.
  • Od 3 do 5 razy dziennie warto stosować nasiadówki (na przykład z liścia mącznicy lekarskiej), szczególnie po wystąpieniu pierwszych objawów opryszczki.
  • Miejsca chorobowe można smarować żelem z aloesu, który uśmierza ból i przyspiesza gojenie ran; warto zaznaczyć, że wszystkie tego typu specyfiki miejscowe nakładamy jednorazowym aplikatorem!
  • Pamiętajmy, że w trakcie leczenia należy powstrzymywać się od kontaktów seksualnych!

Profilaktyka opryszczki narządów płciowych

Wiemy już, co powoduje zakażenie, jakie są jego przyczyny oraz jak wygląda przebieg choroby. Co jednak z zapobieganiem? Kwestii profilaktyki wcale nie ułatwia fakt, że często nie zdajemy sobie sprawy, kiedy dochodzi do transmisji wirusa, ponieważ może on nie dawać żadnych znaków u nosiciela. 

Jak więc zapobiec opryszczce okolic intymnych?

  • Pierwsza, złota zasada - nie korzystamy z tych samych ręczników, ani nie wymieniamy się bielizną! Tego typu przedmioty warto zachować dla siebie ;) I przede wszystkim - dbać o ich czystość i częstą wymianę!
  • Osoby aktywne seksualnie, nawet jeśli korzystają z antykoncepcji doustnej, powinny rozważyć używanie prezerwatyw w czasie stosunku seksualnego (też oralnego!). Więcej o antykoncepcji dowiesz się z naszego artykułu: Wszystkie metody antykoncepcji – co wybrać?
  • Należy powstrzymać się od kontaktów seksualnych w trakcie toczącej się, widocznej infekcji – to taka informacja z gatunku „jeszcze raz, dla ostatnich rzędów” ;) Mowa tu nie tylko o zakażeniu partnera_ki opryszczką typu 2; wirus HSV dotykający jamę ustną i wargi również jest przeciwwskazaniem do intymnych zbliżeń ze względu na możliwość jego transmisji poprzez dotyk.
  • Rozmowa (tak, po prostu!). Wiąże się poniekąd z poprzednimi punktami; pomimo tego, że czasem trudno jest się otworzyć, nie wolno ukrywać choroby przed partnerem_ką. Branie leków czy regularne wizyty u lekarza, owszem, powodują, że wirus może przenosić się w mniejszym spektrum, jednak warto uprzedzić drugą osobę o ryzyku i wspólnie zastanowić się nad kwestią antykoncepcji i ochrony.

Aby ograniczyć ryzyko i nie zachorować na opryszczkę narządów płciowych (lub zapobiegać jej ciężkiemu przebiegowi), ważne jest też dbanie o siebie od środka. Wiemy, jak źle dobrana i uboga w wartości odżywcze dieta może przyczynić się osłabienia organizmu i pogorszenia nastroju. A stąd już tylko krok do infekcji! Najlepszym wspomagaczem i katalizatorem układu odpornościowego są przeciwutleniacze (które mają działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne).

  • Do wspomnianych przeciwutleniaczy należą witaminy A, E i C. Znajdziemy je w świeżych owocach i warzywach (szczególnie cytrusach, owocach jagodowych, dyni, marchwi, orzechach i różnego rodzaju olejach).
  • W celu utrzymania dobrej kondycji skóry przyda się porządna suplementacja witaminy B. Jej naturalną wersję znajdziemy w pełnoziarnistych produktach zbożowych, mięsie i nabiale.
  • Aby wzmocnić układ odpornościowy, warto sięgać po produkty fermentowane (kiszonki). Zawierają one dobroczynne bakterie, które kolonizują się w jelitach i wpływają na budowanie i wzmacnianie odporności. A skoro o jelitach mowa – ich pracę doskonale reguluje spożycie błonnika, który znajdziemy między innymi w warzywach, otrębach i orzechach.

Opryszczka narządów płciowych może znacząco wpłynąć na zdrowie, samopoczucie, a także jakość życia seksualnego. Z tego powodu jak zawsze namawiamy Was do monitorowania stanu swojego zdrowia, obserwowania go i zwracania się do lekarza po profesjonalną poradę i wskazówki dotyczące ewentualnego leczenia.

  • A. Cichewicz, Opryszczka narządów płciowych, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/wenerologia/80477,opryszczka-narzadow-plciowych [dostęp z dn. 28.03.2021].
  • Co czwarty mieszkaniec Ziemi cierpi na chorobę weneryczną, https://www.dw.com/pl/co-czwarty-mieszkaniec-ziemi-cierpi-na-chorob%C4%99-weneryczn%C4%85/a-49107309 [dostęp z dn. 28.03.2021].
  • J. Krajl, Opryszczka narządów płciowych – przyczyny, objawy, leczenie, https://apteline.pl/artykuly/opryszczka-narzadow-plciowych-przyczyny-objawy-leczenie#Opryszczka+narz+d+w+p+ciowych+przyczyny [dostęp z dn. 28.03.2021].
  • L. Loga, Opryszczka – objawy, leczenie, kons. P. Żmuda-Trzebiatowski, https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,opryszczka-a-hsv---objawy--leczenie,artykul,1683726.html#objawy-opryszczki-narzadow-plciowych [dostęp z dn. 27.03.2021].
  • Ż. Michalak, Dieta przy opryszczce – co jeść, a czego nie przy opryszcze?, https://www.nowafarmacja.pl/blog/dieta-przy-opryszczce-co-jesc-a-czego-nie-przy-opryszcze [dostęp z dn. 28.03.2021].
  • Opryszczka narządów płciowych – jak się zarażamy? Czy można leczyć opryszczkę narządów płciowych w domu?, kons. B. Domagała, https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-przenoszone-droga-plciowa,opryszczka-narzadow-plciowych---objawy--leczenie--domowe-sposoby,artykul,1587518.html#opryszczka-narzadow-plciowych-leczenie [dostęp z dn. 27.03.2021].
  • Opryszczka narządów płciowych – przyczyny, objawy i metody leczenia, https://dimedic.eu/pl/wiedza/opryszczka-narzadow-plciowych-przyczyny-objawy-i-metody-leczenia [dostęp z dn. 28.03.2021].
  • Opryszczka w ciąży – przyczyny i objawy. Jak leczyć?, https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/choroby-w-ciazy/opryszczka-w-ciazy-przyczyny-i-objawy-jak-leczyc [dostęp z dn. 28.03.2021].
  • K. Pawlik, Jak można zarazić się opryszczką narządów płciowych?, https://www.medme.pl/artykuly/jak-mozna-zarazic-sie-opryszczka-narzadow-plciowych,67072.html [dostęp z dn. 28.03.2021].
  • K. Pawlik, Opryszczka narządów płciowych u mężczyzn. Najczęstsze objawy i sposoby leczenia, https://www.medme.pl/artykuly/opryszczka-narzadow-plciowych-u-mezczyzn-najczestsze-objawy-i-sposoby-leczenia,67074.html [dostęp z dn. 27.03.2021].
  • V. Skrzypulec-Plinta, K. Zborowska, M. Schmidt, A. Krupa, J. Parka, Opryszczka narządów płciowych – rozpoznanie, leczenie, profilaktyka, https://www.forumginekologii.pl/artykul/opryszczka-narzadow-plciowych-rozpoznanie-leczenie-profilaktyka [dostęp z dn. 28.03.2021].
  • Pokaż Ukryj źródła źródeł

    Data dodania: 06/08/2022

    Data aktualizacji: 15/08/2022

    Autor_ka:

    Mika Olchowik

    Weryfikacja merytoryczna:

    Karolina Rasoul-Pelińska

    Ginekolożka

    Bestsellery

    Oto nasze bestsellery, które pokochały już tysiące klientek_ów. Wypróbuj pielęgnujący olejek intymny albo naturalny żel intymny na bazie wody dla superpoślizgu. Buszuj i zakochuj się!

    Zobacz produkty
    • Kuracja złuszczająca Your REVIVAL z trzema kwasami

      Kuracja złuszczająca Your REVIVAL z trzema kwasami

      Unikalny produkt 2 w 1: do twarzy i ciała

      OD 101,15 ZŁ
      OD 101,15 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

      Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

      3 kroki do gładkiej i odżywionej skóry

      OD 124,95 ZŁ
      OD 124,95 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Olejek intymny

      Olejek intymny

      Koi podrażnienia, zapobiega krostkom (polecany przez @pani_fizjotrener)

      OD 42,49 ZŁ
      OD 42,49 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Delikatny dezodorant pod pachy i biust

      Delikatny dezodorant pod pachy i biust

      Dla wrażliwej skóry, 0% alkoholu, aluminium i sody oczyszczonej

      OD 38,24 ZŁ
      OD 38,24 ZŁ

      NOWE ZAPACHY

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Podpaski nowej generacji

      Podpaski nowej generacji

      100% bawełny organicznej, w wersji na dzień lub na noc

      OD 16,14 ZŁ
      OD 16,14 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Płyn do higieny intymnej

      Płyn do higieny intymnej

      Skutecznie myje, koi i reguluje poziom pH

      OD 16,99 ZŁ
      OD 16,99 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Naturalny olejek do ust z efektem glow

      Naturalny olejek do ust z efektem glow

      „No makeup” makeup z pięknym efektem tafli na ustach

      OD 21,24 ZŁ
      OD 21,24 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Chusteczki do higieny intymnej

      Chusteczki do higieny intymnej

      Delikatne, spłukiwalne, z kojącym pantenolem

      OD 11,39 ZŁ
      OD 11,39 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Krem do golenia

      Krem do golenia

      Łagodzi podrażnienia, daje superpoślizg

      OD 41,65 ZŁ
      OD 41,65 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

      Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

      23 składniki aktywne, poprawa cery już w 21 dni

      OD 127,50 ZŁ
      OD 127,50 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Tampony

      Tampony

      100% bawełny organicznej w wersji mini, regular lub super

      OD 16,99 ZŁ
      OD 16,99 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Żel intymny

      Żel intymny

      Bogate nawilżenie, większa frajda z seksu (polecany przez @pani_fizjotrener)

      OD 46,33 ZŁ
      OD 46,33 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Peeling do okolic intymnych

      Peeling do okolic intymnych

      Powiedz „pa, pa” czerwonym krostkom

      OD 50,15 ZŁ
      OD 50,15 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

      Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

      Wegańskie formuły na wrastające włoski, podrażnienia i krostki

      OD 82,62 ZŁ
      OD 82,62 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Kojące serum do twarzy Your REPAIR z witaminą C

      Kojące serum do twarzy Your REPAIR z witaminą C

      Regeneracja, antyoksydacja i rozświetlenie cery

      OD 101,15 ZŁ
      OD 101,15 ZŁ

      Bestseller

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    • Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

      Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

      Łagodne złuszczanie i regeneracja cery

      OD 168,64 ZŁ
      OD 168,64 ZŁ

      DEO LAWENDA GRATIS POW. 150 ZŁ

    Zobacz produkty