Co to jest kubeczek menstruacyjny? Wady i zalety

Co to jest kubeczek menstruacyjny?

Kubeczek menstruacyjny to niewielkich rozmiarów, elastyczny środek higieniczny wielorazowego użytku, który w trakcie okresu umieszczony w pochwie zbiera płyny miesiączkowe.

Na rynku znajdziesz dwa rodzaje kubeczka. Tym częściej spotykanym jest kubeczek pochwowy. Warto jednak wiedzieć, że są również kubeczki, które – podobnie jak krążek antykoncepcyjny – umieszcza się na szyjce macicy.

Kubeczki menstruacyjne to kolektory, których pojemność zależy od rozmiaru i znajduje się w zakresie od 10 do 38 mililitrów. Jest to do 3 razy więcej cieczy, niż może przyjąć jeden tampon bądź podpaska w dużym rozmiarze!

Kubeczek menstruacyjny to środek higieniczny, który przy odpowiedniej pielęgnacji służy długie lata. Tym samym stanowi on ekologiczne rozwiązanie i alternatywę dla podpasek i tamponów.

Zaintrygowana_y? Czytaj dalej i dowiedz się więcej!

Jak wygląda kubeczek menstruacyjny?

Kubeczek menstruacyjny wygląda jak mały dzwonek lub kieliszek. Niektórym bardziej przypomina kapturek bądź… małą filiżankę. Wygląd kubeczka menstruacyjnego odpowiada anatomicznym rozmiarom i kształtom pochwy, dzięki czemu z łatwością się do niej dopasowuje.

Przy górnej krawędzi znajdują się otworki, które odpowiadają za regulację podciśnienia wytwarzanego przez kubeczek menstruacyjny, dzięki czemu nie przemieszcza się w ciele.

Zakończony jest trzpieniem bądź pierścieniem, który ułatwia jego aplikację, manipulowanie nim oraz wyjmowanie go z wnętrza. Kubeczek menstruacyjny jest elastyczny. Sprężystość i pamięć mechaniczna przywraca mu pierwotny kształt, więc nie musisz obawiać się odkształceń.

Z czego wykonany jest kubeczek menstruacyjny?

Kubeczek menstruacyjny zrobiony jest z nietoksycznych i antyalergicznych materiałów, najczęściej z silikonu medycznego, jednak na rynku są również kubeczki menstruacyjne wykonane z tworzywa termoplastycznego TPE, kauczuku lub gumy.

Przy zakupie kubeczka zwróć uwagę, żeby jego materiał był certyfikowany i przeznaczony do użytku wewnętrznego.

O czym trzeba pamiętać przed włożeniem kubeczka?

Przed włożeniem kubeczka menstruacyjnego pamiętaj przede wszystkim o zachowaniu higieny zarówno kubeczka, jak i własnej.

• Umycie bądź dezynfekcja rąk to podstawa, na której opiera się dalsze kubeczkowe poczynania.
• Dezynfekcji poddaj też kubeczek. Po paru tygodniach odpoczynku mogły pojawić się na nim bakterie, które w środowisku Twojej wulwy nie są mile widziane. Możesz wygotować go we wrzątku bądź skorzystać z innych pomysłów opisanych przez nas w artykule „Jak czyścić kubeczek menstruacyjny?”.
• Wybierz swoją ulubioną pozycję, czyli taką, w której najwygodniej będzie Ci się dostać po wejścia pochwy. Jednocześnie miednica powinna być otwarta, a mięśnie Kegla rozluźnione. Polecamy oprzeć jedną nogę na podwyższeniu (toalecie, wannie, stołku) bądź ukucnąć. Jednak to Ty najlepiej znasz swoje ciało, więc poeksperymentuj, by znaleźć idealną dla siebie pozycję!
• Usprawnij aplikację, dodając jej poślizgu! Niektórym wystarcza, gdy kubek jest delikatnie zwilżony wodą. Jeśli potrzebujesz więcej wsparcia, posmaruj jego brzegi lubrykantem bądź naszym żelem intymnym. Wejście na gładko gwarantowane!

Jak założyć kubeczek menstruacyjny?

Aby poprawnie założyć kubeczek menstruacyjny, niezbędna jest odpowiednia technika. Poznaj zasady, które usprawnią Ci proces aplikacji:

• Korzystając z elastycznego materiału kubeczka, przed jego włożeniem do pochwy należy złożyć go wzdłuż jego pionowej osi. Sposobów składania jest kilka, między innymi:

- złóż kubeczek na pół, tym samym jego pierścień ułoży się w kształt litery C;

- złóż kubeczek, tworząc kształt litery S;

- palcem wskazującym wciśnij krawędź z jednej strony ku środkowi kubeczka, aby krawędź z drugiej strony utworzyła małe C;

- inny wybrany przez Ciebie kształt, który sprawdzi się w wejściu do bram Twojej wulwy.

• Odpowiednio zwinięty kubeczek zaaplikuj do wnętrza pochwy. Gdy znajdzie się na wysokości, na której ruch Twoich palców nie będzie już możliwy, kubeczek powinien samoistnie się rozłożyć. Za jego zassanie odpowiadają otworki, wytwarzające delikatne podciśnienie i utrzymujące kubeczek w stanie gotowości.
• Upewnij się, że kubeczek jest rozwinięty, poprzez sprawdzenie palcem jego obwodu. Powinien on przylegać do ścian pochwy oraz być nieruchomy. Jeśli wciąż jest nierozłożony bądź łatwo się przesuwa, delikatnie pokręć nim w celu ponownego zassania. Pomagaj sobie mięśniami dna miednicy. Ściskanie kubeczka we wnętrzu może pomóc Ci lepiej dopasować go do ścianek pochwy.
• Kubeczki menstruacyjne włożone poprawnie powinny być niewyczuwalne. Jeżeli czujesz dyskomfort czy uwieranie lub masz wrażenie, że kubeczek za chwilę wypadnie – coś poszło nie tak. Możliwe, że otworzył się zbyt nisko bądź nie rozłożył się w ogóle. Wówczas należy zaaplikować go ponownie.

Jak widzisz, zakładanie kubeczka menstruacyjnego nie jest złożonym procesem fizycznym, chociaż komfort po prawidłowej aplikacji kubeczka przeniesie Twój okres do innego wymiaru! Pomimo nieudanych prób warto podjąć wysiłek i nie zniechęcać się do nauki aplikacji kubeczka menstruacyjnego.

Opróżnianie kubeczka menstruacyjnego

Opróżnianie kubeczka menstruacyjnego jest z reguły technicznie łatwiejsze niż jego aplikacja, jednak również wymaga pamiętania o kilku podstawowych zasadach: 

1. Pierwsza i najważniejsza: higiena! Wymieniaj kubeczek (z) czystymi rękoma!
2. Przyjmij wygodną pozycję (na przykład taką samą jak do aplikacji) i postaraj się rozluźnić mięśnie dna miednicy.
3. Wprowadź dwa palce do pochwy i złap za dół kubeczka menstruacyjnego.
4. Ściśnij go palcami tak, aby odessał się od ścianek pochwy. Poczujesz, a może nawet usłyszysz, jak znika podciśnienie, a kubeczek zaczyna się przemieszczać.
5. Pionowym, powolnym i delikatnie kołyszącym ruchem wyciągaj kubeczek menstruacyjny ku wyjściu z pochwy.
6. Gdy w ciele zostanie już tylko najszerszy punkt kubeczka, czyli jego krawędzie, spróbuj delikatnie złożyć je palcami. Pamiętaj jednak, że kubeczek może być pełny płynu menstruacyjnego, dlatego rób to bardzo uważnie, powoli i najlepiej nad toaletą.
7. Po usunięciu kubeczka z ciała wylej jego zawartość do toalety bądź odpływu i przed ponowną aplikacją opłucz go pod bieżącą wodą.

Więcej o wyjmowaniu kubeczka przeczytasz w naszym artykule tutaj, a o wymianie kubeczka w różnych warunkach dowiesz się więcej tutaj.

Jak często opróżniać kubeczek menstruacyjny? 

Częstotliwość opróżniania kubeczka menstruacyjnego zależy od intensywności krwawienia. Możliwe, że w pierwszych dniach wymiana konieczna będzie nawet co 3 godziny, natomiast w kolejnych możesz wymieniać kubeczek co 12 godzin! Staraj się nie przekraczać tej granicy, ponieważ to maksymalny czas, przez jaki kubeczek może znajdować się w ciele, ze względów higienicznych i zdrowotnych.

Poznając lepiej swoje ciało i intensywność krwawienia podczas miesiączki, już po paru cyklach z kubeczkiem menstruacyjnym będziesz wiedzieć, co ile godzin warto go opróżnić.

Cykl życia kubeczków menstruacyjnych

Cykl życia kubeczków menstruacyjnych – w porównaniu do jednorazowych środków higienicznych – jest znacznie dłuższy. Jednak aby uzyskać jak najlepsze efekty, konieczna jest świadoma pielęgnacja i odpowiednie przechowywanie kubeczka menstruacyjnego. Czas użytkowania zależy od materiału oraz indywidualnych zaleceń producenta. Niektóre kubeczki menstruacyjne można używać przez 2 lata, a część nawet przez 10 lat!

Kiedy należy wyrzucić kubeczek menstruacyjny? 

• Zwróć uwagę na termin przydatności do użycia i trzymaj się zapewnień producentów. Oni najlepiej wiedzą, kiedy dany materiał traci swoje właściwości i prowadzi do występowania problemów. W przypadku produktu, który umieszczany jest w organizmie, postępowanie według wytycznych to absolutna konieczność!
• Jeśli na powierzchni bądź w strukturze kubeczka zaszły zmiany, nie ryzykuj. Nawet lekko wyczuwalna rysa czy delikatny uszczerbek w materiale stanowi realne zagrożenie dla Twojego zdrowia. Wyrzuć kubeczek menstruacyjny, gdy z powodu złego przechowywania bądź higieny nie możesz pozbyć się nieprzyjemnego zapachu lub koloru.
• Gdy czujesz, że rozmiar kubeczka przestał Ci odpowiadać, wymień go na bardziej dopasowany. Używanie produktu, który jest mniejszy, niż powinien, może skutkować częstszym przeciekaniem, a nawet wypadaniem z ciała. Z kolei zbyt duży rozmiar będzie powodować dyskomfort i nienaturalne rozciąganie pochwy.

Jeżeli zauważyłaś_łeś inne niepokojące zmiany kubeczka, które utrudniają wygodne i bezpieczne użytkowanie, powinien on trafić do kosza.

Do jakiego pojemnika wyrzucić kubeczek menstruacyjny?

Kubeczki menstruacyjne wykonane z silikonu medycznego umieść w pojemniku na odpady zmieszane, natomiast te z gumy bądź kauczuku wyrzuć do pojemnika na tworzywa sztuczne.

Kubeczki menstruacyjne kontra tampony i podpaski

Podpaski i tampony zna osobiście chyba każda osoba menstruująca. Często są to pierwsze środki higieniczne, jakie stają na miesiączkowej drodze. Ich prostota i łatwość użycia dobrze sprawdza się przy początkowych czerwonych przygodach. Niechętnie ustępują kawałka sklepowej przestrzeni dla kubeczków, tak jakby widziały w nich realną konkurencję.

Czy mają ku temu powody? Zdecyduj sam_a!

Kubeczek menstruacyjny – zalety

Usiądź wygodnie i oddaj się lekturze, dzięki której dowiesz się, w czym kubeczek jest lepszy od podpasek i tamponów oraz jakie są zalety stosowania kubeczków menstruacyjnych.

Kubeczek menstruacyjny…

• jest kolektorem, co oznacza, że nie pochłania śluzu i płynów menstruacyjnych, a jedynie je zbiera. W porównaniu do podpasek i tamponów, które są absorbentami, zyskujesz:

- Kontrolę ilości cieczy i analizę jej utraty. Tą przydatną wiedzą możesz podzielić się z ginekologiem_ożką, by mieć lepszy obraz Twojego cyklu miesiączkowego.

- Brak ingerencji w pH Twojej pochwy, co minimalizuje ryzyko podrażnień i infekcji.

• jest praktycznie niewyczuwalny. Sam kubeczek umieszczany jest w pochwie na takiej wysokości, że nie czujesz jego obecności w ciele nawet podczas ruchu. Przez to – w porównaniu do tamponów i podpasek – nie zwiększa on swojej objętości pod wpływem cieczy, a Ty nie odczuwasz dyskomfortu.
• nie ma szkodliwych związków chemicznych. Jednorazowe środki higieniczne często są bielone szkodliwymi dla organizmu dioksynami. To one odpowiadają za perfekcyjną biel, wrażenie sterylności i… ryzyko chorób. Kubek menstruacyjny jest bezpieczny i wolny od substancji chemicznych mogących powodować problemy zdrowotne, na przykład zespół wstrząsu toksycznego, lub być przyczyną alergii.
• może zebrać więcej krwi niż podpaski czy tampony, przez co jest polecany użytkowniczkom_kom mającym obfite miesiączki.

Wiesz, że podczas okresu tracisz około 100 mililitrów płynu menstruacyjnego? Objętość kubka menstruacyjnego (w rozmiarze small) to 18,5 mililitra.

• nie przecieka! Ile razy nasiąknięta podpaska czy tampon sprezentowały Ci czerwoną dekorację? Z dobrze dopasowanym i założonym kubeczkiem zapomnisz o niespodziankach. Jest to najszczelniejsza opcja wśród wszystkich środków higienicznych.
• wymieniasz (a w zasadzie opróżniasz) rzadziej niż podpaski czy tampony! Częstotliwość opróżniania kubeczka zależy od intensywności krwawienia, jednak średnio robisz to co od 4 do 8 godzin. Jest to wyjątkowo przydatne na przykład w czasie podróży. 
• nie ma zapachu! Odpowiednia higiena i poprawna aplikacja sprawia, że do zbieranej cieczy w kubeczku menstruacyjnym nie dostaje się tlen. Nie zachodzą więc procesy z udziałem bakterii, które wywołują przykry zapach.
• służy nawet do 10 lat! Mając kubeczek, nie musisz co miesiąc martwić się o zapasy środków higienicznych. Odpowiednia pielęgnacja kubeczka wydłuża jego żywotność i pozwala wspólnie spędzić wiele lat! 
• jest bardziej ekonomiczny! Tak, dobrze czytasz. Możesz wydawać mniej pieniędzy na okres. Mimo że jednostkowy koszt kubeczka wielokrotnie przewyższa koszt paczki podpasek, to w perspektywie lat kalkulacja ta nabiera nieco innego znaczenia.

Jedno opakowanie podpasek (12 sztuk) = 5% kosztów jednego kubeczka

Jedno opakowanie tamponów (16 sztuk) = 7% kosztów jednego kubeczka

Zakup kubeczka zwraca się więc już po paru miesiącach. To jednorazowy wydatek na przestrzeni nawet 10 lat. Brzmi dobrze?

• jest ekologiczny! Przeanalizujmy:

1 okres = 13 jednorazowych produktów

1 rok (13 cykli) = 169 jednorazowych produktów

Wszystkie cykle w ciągu życia jednej osoby = od 12 000 do 17 000 produktów jednorazowych = od 110 do 135 kg odpadów

Poza obciążającą objętością zużytych podpasek i tamponów zagrożenie dla środowiska stanowi ich materiał. Mieszanki wybielanej bawełny i sztucznego jedwabiu oraz plastikowe opakowania i aplikatory nie ulegają biodegradacji, a składowane stanowią wylęgarnie wielu zakaźnych drobnoustrojów. Dla porównania:

1 okres = 1 kubeczek menstruacyjny 

1 rok (13 cykli) = 1 kubeczek menstruacyjny 

Wszystkie cykle w ciągu życia jednej osoby = od 3 do 4 kubeczków menstruacyjnych = od 33 do 44 gramów odpadów bezpiecznych dla środowiska

• umożliwia bezpieczne uprawienie sportu i… seksu! Ogromną zaletę kubeczka docenianą przez fanki_ów aktywnego trybu życia stanowi możliwość uprawiania każdego rodzaju sportu, również wodnego. Aktywność fizyczna może się także odbywać w… łóżku (albo gdziekolwiek chcesz). Co prawda, kubeczek umieszczany jest w dolnej części pochwy – dlatego seks dopochwowy nie wchodzi w grę – jednak z kubeczkiem menstruacyjnym zwiększa się Twój komfort, a brak zapachu i niewielkie ryzyko wycieku dają Ci zielone światło do innych przyjemności!
• jest komfortowy psychicznie! Swoboda, brak wyczuwalności i „zapominanie o miesiączce” składa się na lepszy stan psychiczny. Dzięki użyciu kubeczków menstruacyjnych wzrasta jakość i poziom życia podczas okresu. Większe zadowolenie wynika też z uczucia panowania nad miesiączką i zwiększenia pewności siebie!

Kubeczek menstruacyjny – wady

Każdy kij ma dwa końce, a kubeczek menstruacyjny ma zalety i wady. Jakie?

• Nie od razu Rzym zbudowano. Podobnie może być z Twoją nauką aplikacji i jest to całkowicie normalne. Znalezienie odpowiedniej techniki i „wyczucia” nie przychodzi natychmiast. Warto jednak dać sobie (i kubeczkowi) szansę i nie zrażać się po paru nieudanych próbach.

Skorzystaj z podpowiedzi na temat poprawnej aplikacji kubeczka menstruacyjnego!

• Nieodpowiedni rozmiar kubeczka menstruacyjnego. Kubeczek wybiera się raz na kilka lat, dlatego jego rozmiar powinien być dopasowany do Twojego ciała. Czasem ciężko jest od razu trafić na właściwy i dopiero po kolejnej próbie znajdujesz TEN. Dodatkowo z powodu zmian fizycznych związanych z porodem konieczna jest wymiana kubeczka szybciej, niż sugeruje to data podawana przez producenta.

Sprawdź: Jak dobrać odpowiedni rozmiar kubeczka menstruacyjnego?

• Bezpośredni kontakt z samą_ym sobą. W kubeczkowych przygodach jesteś ze swoim ciałem bardzo blisko. Bezpośrednio dotykasz tkanek i masz kontakt z płynem menstruacyjnym. Dla niektórych krew miesiączkowa na rękach może być nie do przeskoczenia, co zdecydowanie utrudni użytkowanie kubeczka.
• Problem z wymianą kubeczków menstruacyjnych w miejscach publicznych. Kubeczki menstruacyjne są bardziej wymagające podczas wymiany względem tamponów i podpasek. Zachowanie higieny i dostępu do wody może stanowić ograniczenie w publicznych toaletach.
• Czy kubeczek menstruacyjny jest dla dziewic? Z racji tego, że kubeczek umieszcza się w dolnej części pochwy, jego wpływ na hymen zależy od jej właściwości. Kubeczek menstruacyjny może go uelastycznić bądź rozciągnąć. Stosowanie kubeczka menstruacyjnego w znacznej mierze zależy też od Twoich osobistych przekonań i definicji dziewictwa. W niektórych kulturach umieszczanie czegokolwiek w pochwie przed podjęciem aktywności seksualnej nie jest społecznie akceptowane.

Więcej na temat błony dziewiczej i kubeczków menstruacyjnych znajdziesz w artykule: „Kubeczek menstruacyjny a zdrowie”.

• Ograniczeniem w stosowaniu kubeczka jest nieodpowiednia higiena. Stosując kubeczek menstruacyjny, dla własnego dobra (bo przecież o nie chodzi) musisz być zdyscyplinowana_y i pamiętać o obowiązkowym myciu rąk przed wymianą i aplikacją, a także odpowiednim jego czyszczeniu. Jeśli wiesz, że zdarza Ci się pomijać takie aspekty, dla swojego bezpieczeństwa przemyśl użytkowanie kubeczka.
• Kubeczek menstruacyjny może być przeszkodą dla użytkowniczek_ków wkładki domacicznej. Delikatne podciśnienie wytwarzane przez kubeczek i manipulacja w pochwie mogą powodować przemieszczanie, a nawet wydostanie się wkładki z ciała. 

Pamiętaj, że zawsze możesz poprosić ginekolożkę_oga o skrócenie nitek wkładki wystających do pochwy z kanału szyjki macicy. Wówczas zmniejszysz ryzyko przemieszczania się wkładki podczas manipulacji kubeczkiem.

Więcej o wkładce domacicznej dowiesz się w artykule o metodach antykoncepcji.

Użytkowanie kubeczka menstruacyjnego daje wiele możliwości w trakcie miesiączki. Szereg zalet przemawia za tym, aby spróbować stosowania tego środka higienicznego, jednak pamiętaj, żeby podchodzić do tego z rozwagą, i kierować się przede wszystkim swoim zdrowiem i komfortem – zarówno fizycznym, jak i psychicznym. 

Przeciekający kubeczek? O tym jak temu zaradzić przeczytasz tutaj.

Jeśli masz więcej pytań czy wątpliwości - odpowiadamy na nie w artykule tutaj.

M. P. de Araujo, L. Chimello, B.P. Brigido et al., Evaluation of the safety and comfort of menstrual cup during sport. A prospective cohort study, São Paulo 2020, p. 1-13.
A.M. van Eijk, G. Zulaika, M. Lenchner et al., Menstrual cup use, leakage, acceptability, safety, and availability. A systematic review and meta-analysis, „Lancet Public Health” 2019, vol. 4, p. 376-393.
C. Howard, C.L. Rose, K. Trouton et al., FLOW (finding lasting options for women). Multicentre randomized controlled trial comparing tampons with menstrual cups, „Canadian Family Physician” 2011, vol. 57, p. 208-215.
P. Mohan, A. Yadav, C.R. Belardo, Money Spent Right – Menstrual Cup for Women's Empowerment, Oklahoma 2018.
J. Sundqvist, A cup of freedom? A study of the menstrual cup’s impact on girls’ capabilities, Madrid 2015, p. 37.