Okres w ciąży? Zapal czerwoną lampkę

Autobus do macierzyństwa

Moja historia zaczęła się w autobusie miejskim. Godziny wczesnoporanne, cały autobus ludzi. Stałam tuż przy oknie, jak zwykle zamkniętym mimo duchoty panującej w tej puszce sardynek. Nagle poczułam na policzkach znajome mrowienie i dobrze wiedziałam, co wydarzy się za chwilę. Zwróciłam się do kobiety stojącej obok, by udzieliła mi pomocy, bo za chwilę stracę przytomność. Zgodnie z przewidywaniami ocknęłam się na jakimś przystanku. Leżałam na ławce, otoczona dużą grupą ludzi. Pamiętam tylko, że nerwowo poprawiałam sukienkę, która podniosła się zdecydowanie za wysoko i odsłaniała mi bieliznę. Zadawano mi pytania, niczym w Milionerach. Wtedy jeszcze nie wiedziałam, że tego dnia odpowiem na mnóóóstwo pytań, a na koniec rozbiję bank.

Dzwoniło mi w uszach i miałam mdłości, ale mężczyzna, który czekał razem ze mną na przyjazd karetki, poinformował mnie, że upadłam na ludzi i nie uderzyłam się w głowę. Pierwszy raz poczułam wdzięczność za ten ścisk w autobusie. Starsza kobieta oddała mi swoją bardzo słodką herbatę i banana, puszczając oko i mówiąc: „może jest pani w ciąży”. Zaraz, zaraz. W ciąży? Jakiej ciąży? Czy można mieć okres w ciąży? Bo przecież mam okres. I to ten z prawdziwego zdarzenia. Zdecydowanie okres, nie żadne plamienie. Więc chyba luz? Mimo wszystko to niewinne pytanie „może w ciąży?” wciąż kołatało się w mojej głowie. Ciąża, ciąża, ciąża. Już prawie dałam się przekonać!

Okres w ciąży?

W karetce zrobiono mi podstawowe badania i po raz kolejny zapytano, czy nie jestem w ciąży. Po raz kolejny odpowiedziałam, że mam okres (czy wie już cały świat?), na co PIERWSZY RAZ W ŻYCIU usłyszałam od ratownika medycznego, że w zasadzie może to nie być okres, tylko krwawienie w ciąży, bo nie można mieć okresu w ciąży. NIE MOŻNA MIEĆ OKRESU W CIĄŻY. Taa, jasne, przecież znam wiele takich przypadków!

Zaproponowano mi wówczas dwie opcje: „idzie sobie pani do domu i na własną rękę robi badania lub zawozimy panią do szpitala, gdzie jeszcze dziś będzie pani miała konsultacje u różnych specjalistów”. Oczywiście, nie mając pojęcia, na co się decyduję, wybrałam to drugie.

Spędziłam więc na SOR-ze kilka godzin, czekając w niekończących się kolejkach przed różnymi gabinetami. Najpierw wywiad, EKG, pobranie krwi do badań, potem neurolog poinformował, że nie widzi nic niepokojącego (to samo stwierdziła laryngolożka). Skierowano mnie na tomografię. Czekałam przed wskazanym gabinetem, gdzie znalazła mnie lekarka, która robiła wywiad, i powiedziała: „pani twierdzi, że ma okres, ale proszę jej nie wpuszczać na tomografię, dopóki nie dostanę wyników z krwi”. I po kolejnej godzinie ta sama pani doktor oznajmiła mi, że jestem w ciąży, a wyniki bety wskazują na 7. tydzień. Pobieżnie przekazała informacje dotyczące przyczyn, dla których mogło się u mnie pojawić krwawienie, i zaleciła pilną kontrolę ginekologiczną. Bardzo się ucieszyłam, ale tylko na moment. 

Skoro jestem w drugim miesiącu ciąży, dlaczego mam tak obfite krwawienie z dróg rodnych? Jeszcze tego samego dnia spotkałam się z moim ginekologiem, by sprawdzić, czego objawem była moja „miesiączka” (jak dotychczas myślałam).

Przeczytaj też nasz artykuł o diecie w ciąży.

Czym jest „okres w ciąży”?

„Okres w ciąży” to potoczna nazwa na krwawienie (lub plamienie) z dróg rodnych w jej trakcie. Mogą pojawić się w pierwszych tygodniach ciąży, ale nigdy nie należy pozostawić ich bez konsultacji z lekarzem_rką prowadzącym_cą.

Krótko mówiąc: nie można mieć okresu w ciąży. Dlaczego? Kiedy dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej, krwawienie cykliczne (czyli miesiączka) ustaje.

Istotą cyklu miesiączkowego jest przygotowanie organizmu do zapłodnienia i rozwoju zarodka. Jeśli dana osoba zachodzi w ciążę, endometrium (błona śluzowa macicy) nie złuszcza się w jej trakcie.

Plamienie w ciąży – przyczyny

Plamienie, które na swojej bieliźnie lub papierze toaletowym obserwuje nawet 40% osób w ciąży, to niewielka ilość krwi w kolorze różowym, jasnoczerwonym lub brunatnym. Może to być na przykład krwawienie implantacyjne. Zwykle pojawia się ono między 2. a 4. tygodniem od momentu zapłodnienia, a konkretnie w momencie zagnieżdżenia się zarodka w ścianie macicy. Krwawienie implantacyjne często pojawia się w terminie planowanej miesiączki, lecz nie towarzyszą mu zwykle żadne objawy charakterystyczne dla menstruacji i PMS.

Inne przyczyny plamienia w czasie ciąży to:

• Najczęściej przyczynę plamienia stanowi niewydolność ciążowego ciałka żółtego. 
• Może się także zdarzyć, że to infekcja układu moczowego — wtedy krew widoczna na papierze toaletowym nie pochodzi z narządu rodnego. 
• Inną sprawą jest ektopia gruczołowa szyjki macicy, przez wielu ginekologów często mylnie nazywana nadżerką, choć ta z kolei jest odrębnym stanem chorobowym. 

Ektopia to wysunięcie się nabłonka gruczołowego (o ciemniejszej barwie) poza kanał szyjki macicy (w kolorze naczyń krwionośnych), co tworzy wrażenie zmiany na szyjce macicy. Nadżerka jest natomiast ubytkiem w nabłonku szyjki macicy. 

• Czasami powodem krwawienia są niezdiagnozowane wcześniej żylaki odbytu. 

Wszystko to absolutnie wymaga konsultacji lekarskiej. Nawet jeśli podejrzewamy, że przyczyny plamienia leżą w mikrouszkodzeniach po badaniu ginekologicznym, lepiej zgłosić to lekarzowi_rce. 

Krwawienie w ciąży

Krwawienie w ciąży jest niepokojącym sygnałem, którego nie wolno bagatelizować. Tak jak plamienie nie musi być czymś groźnym, tak krwawienie zawsze musi być pilnie skonsultowane z lekarzem_rką prowadzącym_cą (lub dowolnym ginekologiem_lożką).

Charakterystyka krwawienia w ciąży jest podobna do tego menstruacyjnego: czerwona lub brunatna krew z widocznymi skrzepami krwi. Takie obfite krwawienie na początku ciąży może, ALE NIE MUSI być pierwszym objawem komplikacji. Zanim więc dostaniesz zawału na widok kilku kropli krwi na bieliźnie: SPOKOJNIE. Oddychaj. Weź telefon i zadzwoń do lekarza.

Krwawienie w ciąży – diagnostyka

Lekarz_rka, chcąc ustalić przyczyny krwawienia, natychmiast zabierze się do ustalenia jego źródła, aby wykluczyć przypadek ciąży pozamacicznej. W tym celu wykona badanie za pomocą wziernika, a następnie w trakcie USG sprawdzi parametry ciąży oraz oceni jajowody i jajniki. 

Ciąża pozamaciczna ma miejsce, gdy zarodek (jajo płodowe) zagnieżdża się poza błoną śluzową macicy, na przykład w jajowodzie (najczęściej), jajniku, w szyjce macicy czy otrzewnej. W przypadku stwierdzenia ciąży pozamacicznej dalsze postępowanie (czy to farmakologiczne, czy to operacyjne) ustala specjalista_tka.

Innym powodem krwawienia w ciąży mogą być krwiaki podkosmówkowe. Zdarzają się one często, bo zmaga się z nimi aż co 5. osoba w ciąży. Choć towarzyszące im krwawienia przyspieszają bicie serca przyszłych rodziców, u około 90% osób krwiaki wchłaniają się samodzielnie. Jeśli chodzi o objawy, im bliżej ujścia pochwy, tym większe jest prawdopodobieństwo, że wystąpi krwawienie. Istnieją jednak również krwiaki bezobjawowe i niekrwawiące, o których umiejscowieniu dowiadujemy się dopiero z badania ultrasonograficznego podczas kontroli ginekologicznej. 

Co to jest krwiak podkosmówkowy?

Krwiak podkosmówkowy to wynaczynienie krwi (w szczególności matczynej_ojcowskiej) do przestrzeni pomiędzy kosmówką a endometrium macicy.

Jeżeli krew zbierze się między ścianką macicy a kosmówką, wówczas powstaje krwiak podkosmówkowy. Na dalszym etapie ciąży kosmówka zamienia się w łożysko oraz wspomaga wymianę substancji odżywczych między płodem i matką_ojcem. Zazwyczaj krwiaki nie rozrastają się do rozmiarów większych niż zarodek i nie mają wpływu na rozwój płodu. Mimo to trzeba je regularnie kontrolować, dlatego tak dużą rolę odgrywa dobra opieka lekarska. Osoba w ciąży, u której zdiagnozuje się krwiaki, otoczona jest szczególną troską. Nie może się przemęczać, dźwigać czy współżyć. Niektórzy na wyrost zalecają prowadzenie oszczędzającego trybu życia. Spotkałam się jednak z opinią lekarza, który zalecał normalną aktywność (rozsądną, niewycieńczającą), ponieważ całkowity brak ruchu ani nie przyspieszy wchłaniania krwiaka, ani nie przysłuży się rozwojowi ciąży. Wszystko z głową: może nie pomalujesz sama pokoju dla dziecka, ale rezygnacja z normalnego funkcjonowania nikomu nie wyjdzie na dobre.

W przypadku, gdy krwiak jest duży, może spowodować odklejenie kosmówki i łożyska od macicy, co stanowi poważne zagrożenie dla ciąży. Jeśli wymiana substancji pomiędzy matką_ojcem i płodem będzie utrudniona lub niemożliwa, wpłynie to na rozwój płodu lub doprowadzi do poronienia, jeżeli krwiak się rozleje, zamiast wchłonąć. 

W przypadku znacznego odklejenia kosmówki, osoba w ciąży musi być czujna na silny ból w dolnej części brzucha i konsultować wszystkie nietypowe objawy ze swoim lekarzem.

Jak pewnie zauważyłaś_eś, w przypadku ciąży bardzo często zaleca się konsultację z lekarzem prowadzącym. To dlatego, że czasami objawy, nawet jeśli nie są bardzo dokuczliwe, mogą mieć podłoże chorobowe, a wyłapanie ich na wczesnym etapie może być kluczowe dla rozwoju ciąży.

Okres w ciąży wsadźmy między bajki

Nieraz zdarzało mi się opowiadać moją historię o tym, jak dowiedziałam się, że jestem w drugiej ciąży. W odpowiedzi zawsze słyszałam mnóstwo komentarzy: „o, moja bratowa miała okres w ciąży przez cały pierwszy trymestr!”, „moja przyjaciółka też miała okres, dlatego o ciąży dowiedziała się dopiero w drugim miesiącu” lub „ej, z tym okresem w ciąży to prawda”.

Sprawa rzekomego okresu w ciąży jest tak ważna, że powinna być wyjaśniana na każdym kroku, by żadna osoba w ciąży, która zobaczy krew na majtkach, nie zbagatelizowała tego, myśląc: „to tylko okres”.

„Mieć okres” to móc zajść w ciążę. Czyli wychodzi na to, że mając okres w ciąży, możemy… zajść w ciążę? Coś tu jest ewidentnie nie tak, dlatego moją misją od dziś będzie prostowanie tego błędu. Okres w ciąży – nie. Krwawienie w ciąży – tak. A jeśli się zdarzy, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem_rką, a nie podśmiewać się z matki natury, że coś jej się poprzestawiało. Każda kropla sączy się z jakiegoś powodu i coś nam sygnalizuje.