Zanim przejdziemy do sedna – mała powtórka z chemii:
Co to jest pH?
Skala pH określa liczbowo (na podstawie zawartości jonów wodorowych), czy dany roztwór jest kwasowy, obojętny, czy zasadowy.
Zakres pH wynosi od 0 do 14, przy czym:
- pH poniżej 7 oznacza odczyn kwaśny,
- jeśli pH wynosi ok. 7, to jest obojętne (neutralne),
- pH powyżej 7 oznacza odczyn zasadowy.
Mikroflora pochwy to złożony ekosystem, na który składa się ponad 200 gatunków bakterii! Na ich obecność i funkcjonowanie wpływ mają między innymi geny, pochodzenie etniczne, czynniki środowiskowe i behawioralne.
Ile wynosi pH okolic intymnych?
U osób regularnie menstruujących pH pochwy zazwyczaj mieści się w przedziale od 3,8 do 5.
Okolice intymne charakteryzuje więc nieco kwaśniejszepH niż pozostałe obszary ciała. Wynika to z obecności bakterii z rodzaju Lactobacillus, których metabolizm opiera się na procesie fermentacji cukrów. W wyniku tego procesu powstaje kwas mlekowy zakwaszający naturalną florę pochwy.
Produkowany w organizmie estrogen sprzyja zachowaniu homeostazy biochemicznej pochwy – stymuluje dojrzewanie i namnażanie komórek nabłonka pochwy oraz gromadzenie się glikogenu, czyli wielocukru, który – jak już wiesz – jest niezbędny dla pracy bakterii Lactobacillus.
Czy wartość pH jest stała?
Otóż nie – wartość pH okolic intymnych zmienia się z biegiem lat:
- U noworodków pH wynosi około 4-5 co wynika jeszcze z oddziaływania estrogenów osoby rodzicielskiej.
- W dzieciństwie pH intymne wynosi zwykle około 7, ponieważ u osób przed okresem dojrzewania płciowego estrogeny produkowane są na znacznie niższym poziomie.
- Od początku okresu dojrzewania aż do menopauzy (czyli w czasie, kiedy organizm produkuje estrogeny w większej ilości) pH jest kwaśne (wynosi średnio około 4,5).
- W trakcie menstruacji pH pochwy delikatnie rośnie, ponieważ płyn menstruacyjny ma lekko zasadowy odczyn.
- Po zajściu w ciążę, wskutek wzmożonej produkcji progesteronu, pH robi się lekko zasadowe (stąd skłonność do infekcji i częste prewencyjne stosowanie probiotyków w tym czasie).
Podczas menopauzy znacznie obniża się produkcja estrogenów w organizmie, co powoduje, że pH staje się znowu zasadowe.
Poza tym pH może wahać się również w obrębie tych „faz”, między innymi wskutek:
- niewłaściwej higieny – mycie okolic intymnych zasadowym mydłem czy wykonywanie irygacji może skutecznie zaburzyć biochemiczną równowagę wewnątrz pochwy;
- antybiotykoterapii – na przykład dopochwowych leków stosowanych w przebiegu grzybicy pochwy;
- nieprawidłowej diety;
- przyjmowania doustnej antykoncepcji;
- noszenia niewłaściwej bielizny (takiej z nieoddychających, sztucznych materiałów);
- zaburzeń odporności organizmu.
Dlaczego pH jest ważne?
Utrzymanie prawidłowego pH pochwy przede wszystkim wspiera ochronę przed infekcjami intymnymi. Ponadto w okresie ciąży pomaga w utrzymaniu prawidłowego przebiegu ciąży.
Jak utrzymać prawidłowe pH okolic intymnych?
- Stosujcie prezerwatywę podczas seksu (oczywiście, jeżeli takie rozwiązanie jest dla Was komfortowe). Nasienie ma odczyn zasadowy i może zaburzyć pH pochwy – weź to pod uwagę, szczególnie jeśli borykasz się z nawracającymi infekcjami. Dodatkowo przypominam Ci, że po seksie warto wziąć prysznic (i obmyć delikatnie okolice intymne) oraz oddać mocz – minimalizujesz w ten sposób ryzyko zakażeń układu moczowego. Chcesz więcej informacji? To łap nasz artykuł!
- Pod żadnym pozorem nie wykonuj irygacji pochwy! To najprostsza droga do wypłukania cennych pałeczek kwasu mlekowego z pochwy i podniesienia poziomu pH w kierunku zasadowego, co dla bakterii brzmi jak serdeczne zaproszenie do robienia zamieszania. Pamiętaj: spektrum naszego działania ograniczamy do zewnętrznych części krocza!
- Właściwa higiena to klucz! Pochwa oczyszcza się sama (patrz: podpunkt o irygacji pochwy), jednak nie należy przez to zaniedbywać i zapominać o pielęgnacji sromu. Jak piszemy w jednym z artykułów, używanie płynu do higieny intymnej nie zawsze jest konieczne, choć w pewnych przypadkach może być niezbędne. A poza tym niektórzy po prostu czują się lepiej, jeśli podczas prysznica potraktują okolice intymne odpowiednim, delikatnym kosmetykiem zamiast samą wodą.
- Konsultuj się z ginekologiem_ożką! Regularne badania pozwolą Ci mieć większy ogląd (i kontrolę!), a lekarz_rka w razie czego doradzi, jakie praktyki pomogą Ci w utrzymaniu optymalnego pH.
No właśnie, odpowiednim – słowo-klucz. Jak to się ma do naszych rozmyślań o pH? Jaki płyn wybrać (i nie oszaleć przy tym od tych cyferek)?
Jakie pH powinien mieć płyn do higieny intymnej?
Wiesz już, że kwaśne pH pochwy wspiera ją w walce z drobnoustrojami i bakteriami. Wobec tego w pielęgnacji okolic intymnych najlepiej sprawdzi się taki o kwaśnym pH.
Sprawa wydaje się więc całkiem prosta – patrzysz na opakowanie, widzisz napis „płyn do higieny intymnej o niskim pH”, wrzucasz do koszyka i po krzyku. No, nie do końca!
Jeżeli szukasz odpowiedniego kosmetyku do codziennego mycia okolic intymnych, postaw na płyn z kwaśnym pH między 4,5 a 7.
Paradoksalnie w przypadku grzybicy grzybom z gatunku Candida odpowiedzialnym za infekcję sprzyja kwaśne środowisko pochwy. Warto więc postawić wówczas na łagodny, lekko zasadowy płyn do higieny intymnej (o pH między 7 a 9). Taki kosmetyk zapobiegnie rozmnażaniu się grzybów i pomoże szybciej uporać się z infekcją. Pamiętaj, aby być w tym czasie pod opieką lekarza_rki – po wyleczeniu infekcji niezbędne będzie przywrócenie właściwego pH pochwy, w czym być może konieczne będą dopochwowe leki probiotyczne.
pH to nie wszystko!
Zanim dziarsko ruszysz do kasy z zadowoloną miną, zerknij na tył opakowania. Co widzisz w składzie płynu?
Powiem Ci, czego widzieć nie powinnaś_powinieneś – przed włożeniem produktu do koszyka powstrzymają Cię między innymi:
- sztuczne perfumanty,
- syntetyczne barwniki,
- silnie myjące środki, takie jak SLES czy PEG.
Do pielęgnacji ciała (a już szczególnie tak wrażliwych jego stref, jak okolice intymne) wybieraj naturalne, delikatne produkty. Teraz wiesz też już znacznie więcej na temat pH, więc niech ta świadomość będzie zawsze z Tobą! A w razie czego – służymy pomocą. :)
- E. Amabebe, D.O.C. Anumba, The Vaginal Microenvironment: The Physiologic Role of Lactobacilli, „Frontiers in Medicine” 2018, vol. 5, p. 181, https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmed.2018.00181/full [dostęp z dn. 20.06.2022].
- S.E. Fosch, C.A. Ficoseco, A. Marchesi et al., Contraception: Influence on Vaginal Microbiota and Identification of Vaginal Lactobacilli Using MALDI-TOF MS and 16S rDNA Sequencing, „The Open Microbiology Journal” 2018, vol. 12, p. 218-229, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6047200/ [dostęp z dn. 20.06.2022].
- Importance of the pH in the intimate hygiene product, „Dermoteca”, https://www.dermoteca.com/en/importance-of-the-ph-in-the-intimate-hygiene-product_221.html?idb=34 [dostęp z dn. 20.06.2022].
- W. Mendling, Vaginal Microbiota, „Advances in Experimental Medicine and Biology” 2016, vol. 902, p. 83-93.
- What Is Vaginal pH Balance?, med. rev. D. Brennan, „WebMD”, https://www.webmd.com/women/what-is-vaginal-ph-balance [dostęp z dn. 20.06.2022].
- Yen-Pin Lin, Wei-Chun Chen, Chao-Min Cheng, Ching-Ju Shen, Vaginal pH Value for Clinical Diagnosis and Treatment of Common Vaginitis, „Diagnostics” 2021, vol. 11, p. 1996, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8618584/#:~:text=For%20women%20with%20a%20normal,3.8%20and%205.0%20%5B3%5D [dostęp z dn. 20.06.2022].
Data dodania: 15/08/2022
Data aktualizacji: 15/08/2022
