Sprawdzone źródło

Nasze standardy sprawdzania źródeł

You KNOW to tylko rzetelne informacje oraz aktualne i wiarygodne źródła. Teksty oznaczone jako „SPRAWDZONE ŹRÓDŁO” zostały zweryfikowane przez ekspertkę_a – dzięki temu masz pewność, że czytasz najwyższej jakości treści.

You KNOW

Tabletki antykoncepcyjne a okres - fakty i mity!

Aktualizacja: 9min.

Pojawienie się tabletki antykoncepcyjnej stanowiło swego czasu ogromną rewolucję na gruncie obyczajowym. Czy jej stosowanie robi także rewolucję w organizmie? Zobaczmy, jak pigułka wpływa na cykl miesiączkowy.

Zweryfikowane przez:

lek. Karolina Rasoul-Pelińska

Pojawienie się na początku lat 60. XX wieku pierwszej pigułki antykoncepcyjnej stało się jednym z filarów rozpoczynającej się wtedy rewolucji seksualnej. Środki tego typu chętnie i powszechnie stosowane są do dziś, nie każdy jednak dobrze orientuje się, na co właściwie one wpływają. Przyjrzyjmy się zatem zasadom ich działania oraz potencjalnym korzyściom i przeciwwskazaniom.

Jak działa antykoncepcja hormonalna?

Zasada działania antykoncepcji hormonalnej jest dość prosta. Za cykl miesięczny odpowiedzialne są określone hormony sterujące jego przebiegiem. Tabletki antykoncepcyjne zawierają ich syntetyczne odpowiedniki umożliwiające manipulowanie cyklem. Pozwalają zawiesić pracę jajników, które z powodu działania hormonów nie będą uwalniać komórki jajowej – używanie tabletek antykoncepcyjnych równa się więc brakowi owulacji. Ponadto tabletki hormonalne wpływają na produkowany przez szyjkę macicy śluz, który robi się coraz gęstszy, co dodatkowo utrudnia drogę plemnikom.

Na ogół doustna antykoncepcja hormonalna dzieli się na tabletki jednoskładnikowe (tak zwana minipigułka) i dwuskładnikowe. Pierwsze z nich zawierają jedynie progestagen, drugie – oprócz progestagenu – również estrogen. Minipigułki mają nieco inny mechanizm działania i przepisuje się je zwykle osobom karmiącym lub w przypadku przeciwwskazań związanych z tabletką dwuskładnikową. Tabletki dwuskładnikowe z kolei charakteryzują się minimalnie większą skutecznością i szybszym czasem interwencji, ponadto młodsze osoby zazwyczaj czują się na niej lepiej niż w przypadku stosowania minipigułki.

O innych metodach antykoncepcji dowiesz się z artykułów: Wszystkie metody antykoncepcji oraz Tabletka "dzień po".

Czy antykoncepcja hormonalna jest skuteczna?

Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych jest bardzo wysoka. Skąd o tym wiemy? Informuje nas o tym wskaźnik Pearla, który pozwala stwierdzić, ile osób stosujących wybraną metodę antykoncepcyjną zaszło w nieplanowaną ciążę. Można powiedzieć, że metody oceniane są w skali od 0 do 100, gdyż wynik podaje się jako liczbę ciąż na 100 badanych przez rok współżycia. Wskaźnik Pearla dla tabletek antykoncepcyjnych wynosi od 0,1 do 0,9 (różnica ta wynika z badań prowadzonych na różnych populacjach), co stawia je na pierwszym miejscu w rankingu skuteczności metod antykoncepcji – oznacza to, że spośród osób stosujących antykoncepcję hormonalną w ciążę zachodzi zaledwie kilka na tysiąc badanych. Dla porównania wynik prezerwatywy to od 3 do 7 (czyli od 3 do 7 osób na 100 badanych), spirali hormonalnej – 1, miedzianej – 3, a całkowity brak antykoncepcji wyceniony został na 90.

Jak wybrać tabletki antykoncepcyjne?

Dobór odpowiednich tabletek antykoncepcyjnych to zadanie dla lekarza. Na rynku funkcjonują różne rodzaje antykoncepcji hormonalnej, w Polsce jednak dostępna jest ona wyłącznie na receptę. To bardzo ważne, żeby przed rozpoczęciem stosowania poddać się niezbędnym badaniom, dzięki którym możliwe będzie dobranie środków do indywidualnych potrzeb. Gospodarka hormonalna nie dotyczy w końcu jedynie kwestii płodności – wahania hormonalne łatwo zaobserwować na przykład na podstawie obserwacji wagi, stanu skóry czy reakcji emocjonalnych. Tabletki hormonalne mogą także wchodzić w reakcje z innymi przyjmowanymi lekami, dlatego konsultacja lekarska jest kluczowa, gdy chcemy zadbać o skuteczną i bezpieczną antykoncepcję. Na wizycie poznamy szczegółowe zasady stosowania tabletek, więc dowiemy się, kiedy zacząć ich przyjmowanie i co zrobić, jeśli zdarzy nam się o nich zapomnieć.

Co się dzieje z cyklem, jeśli stosujemy antykoncepcję hormonalną?

Tabletki antykoncepcyjne działają na podstawie naturalnego cyklu miesiączkowego. Średni cykl zdrowej osoby trwa 28 dni i na takiej właśnie liczbie bazuje działanie antykoncepcji hormonalnej. Jak już wiemy, przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych przełącza jajniki w tryb hibernacji i wstrzymuje owulację. Nie oznacza to jednak, że zatrzymuje się cały cykl. Na ogół tabletki przyjmuje się przez 21 dni (choć istnieją tabletki 24+4), po których następuje przerwa lub zmiana „prawdziwych” tabletek antykoncepcyjnych na placebo, żeby nie wypaść z rytmu ;) Podczas tygodniowej przerwy następuje tak zwane krwawienie z odstawienia, które może kojarzyć się z okresem, jednak nim nie jest. W trakcie krwawienia z odstawienia pojawia się znacznie mniej krwi niż w czasie miesiączki, gdyż antykoncepcja w formie tabletek ogranicza przyrost błony śluzowej – tej samej, której obkurczanie wiąże się właśnie z krwawieniem podczas naturalnej miesiączki.

Krwawienie z odstawienia – czy zawsze występuje i ile trwa?

Krwawienie z odstawienia występuje w wyniku przerwy w przyjmowaniu doustnej antykoncepcji hormonalnej. Jeśli przyjmiemy ją bez robienia przerwy między seriami (lub przepisany rodzaj antykoncepcji bierze się bez przerw), krwawienie nie wystąpi. Nieregularne krwawienia lub ich całkowity brak na początku stosowania tabletek nie powinny budzić niepokoju – organizm dopiero przystosowuje się do nowej sytuacji i minie kilka cykli, zanim zauważymy regularność. Kiedy już wystąpi, zazwyczaj będzie krótsze, mniej obfite i mniej bolesne niż typowe krwawienie miesiączkowe. Osoby stosujące tabletki antykoncepcyjne zwykle witają krwawienie z odstawienia entuzjazmem, jako że nie jest ono szczególnie uciążliwe, a stanowi sygnał, że nie zaszło się w ciążę. Brak krwawienia nie oznacza jednak automatycznie, że doszło do zapłodnienia. Powodów może być kilka, a zalicza się do nich między innymi przerost błony śluzowej. Warto wtedy zgłosić się do swojego lekarza – być może przyda się zmiana tabletek.

Jak będę się czuć, stosując antykoncepcję hormonalną?

Przy odpowiednio dobranych tabletkach antykoncepcyjnych nie powinno dziać się nic szczególnie uciążliwego, mimo to na początku stosowania mogą zdarzyć się skutki uboczne w postaci mdłości, bólów głowy lub piersi, spadku libido i nieco obniżonego nastroju. Takie objawy zwykle ustępują w pierwszych miesiącach stosowania tabletek antykoncepcyjnych. Po 3 miesiącach udajemy się na kontrolę i ewentualnie zmieniamy środki, jeśli coś jest nie tak. Doustna antykoncepcja hormonalna może poprawić ogólne samopoczucie w dłuższej perspektywie. Jak to możliwe?

Jeśli chcesz się dowiedzieć jak tabletki antykoncepcyjne mogą wpływać na libido przeczytaj artykuł na ten temat tutaj.

Antykoncepcja a okres – korzyści

Braniu tabletek antykoncepcyjnych towarzyszą często sympatyczne „skutki uboczne”, takie jak lepsze samopoczucie, ulga w dolegliwościach związanych z bolesnymi miesiączkami lub poprawa stanu skóry i włosów. Są one zależne od konkretnych substancji zawartych w tabletkach. Podczas wizyty warto więc wspomnieć, na które z nich liczymy najbardziej. Oto korzyści, których możemy się spodziewać, gdy stosujemy doustną antykoncepcję.

Regulacja cyklu i minimalizowanie bólu

Jeśli dotąd naszą zmorą były nieregularne miesiączki, tabletki antykoncepcyjne pomogą im się nieco zorganizować – działanie pochodzących z tabletek hormonów imituje w końcu regularny cykl. Krwawienia są mniej intensywne, a bóle miesiączkowe (głównie ból brzucha) mogą całkowicie ustać, gdyż złagodzone zostają skurcze macicy i inne towarzyszące miesiączkowaniu procesy. Jeżeli czujemy taką potrzebę (często przed ważnymi wydarzeniami), dzięki tabletce możemy także przesuwać okres.

Jak opóźnić okres?

Schemat postępowania w przypadku chęci przesunięcia okresu jest dość prosty, choć dla pewności, że w żaden sposób nam to nie zaszkodzi, warto o szczegóły dopytać ginekologa. Jeśli stosujesz pigułkę, która zawiera 2 rodzaje hormonów, zaczynasz po prostu kolejne opakowanie, pomijając 7-dniową przerwę, co spowoduje brak krwawienia z odstawienia.

Tabletki antykoncepcyjne na uregulowanie hormonów, czyli zdrowy wygląd i dobre samopoczucie

Niektóre tabletki (konkretnie tabletki z progestagenem o działaniu antyandrogenowym) mogą służyć poprawie wyglądu skóry, gdyż hormony regulują takie procesy, jak wydzielanie sebum. Mogą również stanowić pomoc w przypadku trądziku, łojotoku i hirsutyzmu (nadmiernego owłosienia), znajdują też zastosowanie przy leczeniu takich schorzeń jak endometrioza czy zespół policystycznych jajników. Wśród mitów na temat tabletek antykoncepcyjnych pojawia się często stwierdzenie, że przyczyniają się one do zwiększenia masy ciała (która nie wiąże się z tyciem, a z magazynowaniem wody) i spadku libido (który – jeśli wystąpi na samym początku stosowania pigułek – ma krótkotrwały charakter i przechodzi samoistnie), jednak obecnie jest to niezwykle rzadki skutek uboczny – prawidłowo dobrana tabletka nie ma takiego działania. Jeżeli jednak mija czas, a Ty nadal czujesz się podejrzanie – marsz do ginekologa.

Co może pójść nie tak?

Tak naprawdę bardzo niewiele ;) Dla wciąż nieprzekonanych mamy jeszcze krótki przegląd częstych wątpliwości dotyczących antykoncepcji hormonalnej.

Pominęłam pigułkę antykoncepcyjną. Co powinnam teraz zrobić?

Nie panikować, najprawdopodobniej nic się nie stało :) Na dołączonej do tabletek ulotce znajdziesz jednak schemat postępowania w takich przypadkach, do którego na wszelki wypadek można się zastosować. Najczęściej spotykane zasady przedstawiają się następująco:

  • Jeśli pominęłaś_pominąłeś pigułkę w 1. tygodniu stosowania: jeżeli nie doszło do stosunku i nie ma ryzyka ciąży, możesz przyjmować tabletki dalej. Warto na wszelki wypadek dodać też drugą formę antykoncepcji. Jeżeli w tym czasie doszło do stosunku, wykonaj test ciążowy.
  • Jeśli pominęłaś_pominąłeś pigułkę w 2. tygodniu stosowania: jak najszybciej weź pominiętą tabletkę i kontynuuj stosowanie tak samo, jak wcześniej – w ochronie nie powstał raczej żaden wyłom, ale na wszelki wypadek użyj prezerwatywy.
  • Jeśli pominęłaś_pominąłeś pigułkę w 3. tygodniu stosowania: możesz już zacząć 7-dniową przerwę lub kolejny blister.

Czy mogę połączyć 2 opakowania tabletek antykoncepcyjnych, nie robiąc 7-dniowej przerwy na krwawienie?

Tak. Jest to omówiony już sposób na przesunięcie okresu. 

Czy antykoncepcja hormonalna powoduje raka? A co z zakrzepicą?

Badania wykazują, że osoby stosujące antykoncepcję hormonalną są nieco bardziej zagrożone zachorowaniem na raka piersi, zmniejsza się za to ryzyko nowotworu jajnika, nowotworu endometrium oraz okrężnicy. Udowodniono, że zawarty w tabletkach antykoncepcyjnych estrogen rzeczywiście może przyczynić się do rozwoju zakrzepicy. Brzmi to dość groźnie, jednak z takim samym ryzykiem wystąpienia tego schorzenia wiąże się ciąża. Bardziej narażone są osoby palące lub borykające się z nadwagą i nadciśnieniem. Zanim jednak lekarz przepisze nam antykoncepcję, wykonane zostaną badania laboratoryjne, które pozwolą oszacować ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Jeśli mimo to martwisz się wizją drastycznych skutków ubocznych, pomyśl, że stosując pigułki, stosunkowo często będziesz zjawiać się u ginekologa, dzięki czemu omówisz wszelkie niepokojące symptomy i ewentualnie zmienisz rodzaj środka antykoncepcyjnego.

Czy to prawda, że stosując antykoncepcję hormonalną, trzeba uważać z antybiotykami?

Tak. Zdarza się, że niektóre leki (głównie antybiotyki, ale dotyczy to nawet preparatów ziołowych – na cenzurowanym jest na przykład dziurawiec) wchodzą w niepożądane reakcje z antykoncepcją. Zawsze zgłaszajmy lekarzom, jakie środki przyjmujemy. Dobrze też wyrobić sobie nawyk czytania informacji o lekach. Jeżeli po lekturze informacji zawartych w ulotce mamy jakiekolwiek wątpliwości, poleganie na zgadywaniu nie będzie najlepszą decyzją.

Zajrzyj też do tekstu „Żel intymny a tabletki antykoncepcyjne – czy ze sobą kolidują?”.

Czy biorąc tabletki antykoncepcyjne, mogę pić alkohol?

Tak. Alkohol nie ma wpływu na hormony i nie trzeba się nim przejmować, jeśli chodzi o skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Dobrze jest jednak pilnować, żeby impreza nie poniosła nas trochę za bardzo – zarówno tabletki, jak i alkohol przechodzą przez metabolizm wątrobowy, codzienne drineczki mogą więc dodatkowo obciążyć ten narząd. Ponadto, jeżeli po zakrapianym wieczorze wystąpią wymioty lub biegunka, istnieje ryzyko pozbycia się z organizmu tabletki, która nie zdążyła jeszcze się wchłonąć. A skoro mowa o imprezowaniu – nie należy szaleć z paleniem papierosów. Podobnie jak w przypadku alkoholu, sama nikotyna nie ma bezpośredniego wpływu na działanie pigułek antykoncepcyjnych, jednak zwiększa ryzyko zakrzepicy.

Przeczytaj też nasz artykuł: Alkohol a okres - wróg czy przyjaciel?

Czy antykoncepcja hormonalna może utrudnić mi później zajście w ciążę?

Nie, a nawet zwiększa prawdopodobieństwo do zajścia w ciążę bliźniaczą ;) Jedną z zalet stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej stanowi tymczasowość jej działania. Przyjmowanie hormonów nie prowadzi do nieodwracalnego wyłączenia układu rozrodczego. Większość osób wraca do trybu pełnej płodności w od 2 do 3 cykli, możliwe jest to już w 1. cyklu po odstawieniu. Jeśli tak się nie dzieje, lekarz przepisze leki, które pozwolą unormować sytuację w ciągu kilku miesięcy. Nie ma oczywiście gwarancji bezproblemowego poczęcia, jednak jeżeli pojawiają się problemy na tym polu, nie wynikają one ze stosowania tabletek antykoncepcyjnych.

Tabletki antykoncepcyjne są więc jednym z najbardziej godnych zaufania środków zapobiegających poczęciu. Oprócz wysokiej skuteczności ich zaletą jest to, że mogą być korzystnie wpływać na zdrowie, o czym świadczy stosowanie ich dla rozwiązania innych problemów zdrowotnych. Czy to metoda dla każdego? Ostatnie słowo należy zawsze do lekarza, dlatego tak ważne jest wykonanie wymaganych badań i szczerość w gabinecie. Dzięki temu możliwe będzie dobranie środka najlepiej odpowiadającego indywidualnym potrzebom.

Pokaż Ukryj źródła źródeł

Data dodania: 14/08/2022

Data aktualizacji: 14/08/2022

Autor_ka:

Ewa Stanicka

Weryfikacja merytoryczna:

Karolina Rasoul-Pelińska

Ginekolożka

Bestsellery

Oto nasze bestsellery, które pokochały już tysiące klientek_ów. Wypróbuj pielęgnujący olejek intymny albo naturalny żel intymny na bazie wody dla superpoślizgu. Buszuj i zakochuj się!

Zobacz produkty
  • Kuracja złuszczająca Your REVIVAL z trzema kwasami

    Kuracja złuszczająca Your REVIVAL z trzema kwasami

    Unikalny produkt 2 w 1: do twarzy i ciała

    OD 70,81 ZŁ 101,16 ZŁ
    OD 70,81 ZŁ 101,16 ZŁ

    Bestseller

  • Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

    Zestaw do golenia: krem, peeling i olejek intymny

    3 kroki do gładkiej i odżywionej skóry

    OD 124,95 ZŁ
    OD 124,95 ZŁ

    Bestseller

  • Olejek intymny

    Olejek intymny

    Koi podrażnienia, zapobiega krostkom (polecany przez @pani_fizjotrener)

    OD 42,49 ZŁ
    OD 42,49 ZŁ

    Bestseller

  • Delikatny dezodorant pod pachy i biust

    Delikatny dezodorant pod pachy i biust

    Dla wrażliwej skóry, 0% alkoholu, aluminium i sody oczyszczonej

    OD 38,24 ZŁ
    OD 38,24 ZŁ

    Bestseller

  • Podpaski nowej generacji

    Podpaski nowej generacji

    100% bawełny organicznej, w wersji na dzień lub na noc

    OD 16,14 ZŁ
    OD 16,14 ZŁ

    Bestseller

  • Płyn do higieny intymnej

    Płyn do higieny intymnej

    Skutecznie myje, koi i reguluje poziom pH

    OD 16,99 ZŁ
    OD 16,99 ZŁ

    Bestseller

  • Naturalny olejek do ust z efektem glow

    Naturalny olejek do ust z efektem glow

    „No makeup” makeup z pięknym efektem tafli na ustach

    OD 21,24 ZŁ
    OD 21,24 ZŁ

    Bestseller

  • Chusteczki do higieny intymnej

    Chusteczki do higieny intymnej

    Delikatne, spłukiwalne, z kojącym pantenolem

    OD 11,39 ZŁ
    OD 11,39 ZŁ

    Bestseller

  • Krem do golenia

    Krem do golenia

    Łagodzi podrażnienia, daje superpoślizg

    OD 41,65 ZŁ
    OD 41,65 ZŁ

    Bestseller

  • Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

    Zestaw: żel myjący i krem do twarzy

    23 składniki aktywne, poprawa cery już w 21 dni

    OD 127,50 ZŁ
    OD 127,50 ZŁ

    Bestseller

  • Tampony

    Tampony

    100% bawełny organicznej w wersji mini, regular lub super

    OD 16,99 ZŁ
    OD 16,99 ZŁ

    Bestseller

  • Żel intymny

    Żel intymny

    Bogate nawilżenie, większa frajda z seksu (polecany przez @pani_fizjotrener)

    OD 46,33 ZŁ
    OD 46,33 ZŁ

    Bestseller

  • Peeling do okolic intymnych

    Peeling do okolic intymnych

    Powiedz „pa, pa” czerwonym krostkom

    OD 50,15 ZŁ
    OD 50,15 ZŁ

    Bestseller

  • Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

    Zestaw: krem do golenia i peeling do okolic intymnych

    Wegańskie formuły na wrastające włoski, podrażnienia i krostki

    OD 82,62 ZŁ
    OD 82,62 ZŁ

    Bestseller

  • Kojące serum do twarzy Your REPAIR z witaminą C

    Kojące serum do twarzy Your REPAIR z witaminą C

    Regeneracja, antyoksydacja i rozświetlenie cery

    OD 84,99 ZŁ
    OD 84,99 ZŁ

    Bestseller

  • Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

    Zestaw: kuracja złuszczająca i serum

    Łagodne złuszczanie i regeneracja cery

    OD 168,64 ZŁ
    OD 168,64 ZŁ

    Bestseller

Zobacz produkty