Czy moje wargi sromowe są w porządku?

Co to jest srom?

Zacznijmy od podstaw!

Sromem nazywamy zespół zewnętrznych narządów płciowych kobiecego układu rozrodczego. W jego skład wchodzą:

• wargi sromowe wewnętrzne i zewnętrzne, a według starszej nomenklatury: mniejsze i większe (Skąd te dodatkowe nazwy? Wargi sromowe nierzadko mają nieregularne kształty i rozmiary – dlatego określenia „zewnętrzne” i „wewnętrzne” uznawane są niekiedy za bardziej profesjonalne i akuratne niż „mniejsze” i „większe”. W tekście używamy ich zamiennie.),
• spoidła przednie i tylne warg sromowych,
• wędzidełko warg sromowych,
• łechtaczka (w skład której wchodzą napletek i wędzidełko łechtaczki),
• przedsionek pochwy.

Srom to swego rodzaju tarcza chroniąca wewnętrzne narządy (pochwę) przed różnego rodzaju infekcjami i uszkodzeniami. Jego budowa i unerwienie warunkują też inne, dodatkowe funkcje:

• Wzgórek łonowy i wargi sromowe zewnętrzne pokrywają się owłosieniem łonowym w okresie dojrzewania – są więc pewnym nośnikiem informacji związanych z rozwojem płciowym.
• Budowa i silne unerwienie sromu mają również wpływ na czerpanie przyjemności podczas stosunku.

W tym tekście opowiemy nieco więcej o samych wargach sromowych. Wiele osób boryka się z kompleksami na ich punkcie, przez co rezygnuje z wielu aktywności i niekiedy wycofuje się z życia seksualnego. Wygląd to jedno – ale czasem się zdarza, że nieprawidłowości w budowie warg powodują też znaczny dyskomfort i dolegliwości bólowe. Konieczna jest wtedy konsultacja z lekarzem, a niekiedy leczenie operacyjne.

Wargi sromowe zewnętrzne

• Wargi sromowe większe/zewnętrzne to fałdy skóry, które stanowią przedłużenie wzgórka łonowego. Pomiędzy nimi znajduje się szpara sromu.
• Okalają z dwóch stron wargi sromowe mniejsze (wewnętrzne).
• Składają się głównie z tkanki tłuszczowej.
• Porasta je owłosienie łonowe.
• Są bardzo silnie unerwione (co przy odpowiednich pieszczotach może znacznie wpłynąć na satysfakcję ze współżycia).

Wargi sromowe wewnętrzne

• Wargi sromowe mniejsze są zlokalizowane pomiędzy zewnętrznymi fałdami skóry i zamykają przedsionek pochwy, w którym płynnie przechodzą w błonę śluzową.
• To bardzo cienkie, nieowłosione fałdy skóry.
• Są dość mocno ukrwione, co wyjaśnia ich często żyworóżowy kolor (może się on różnić w zależności od karnacji).
• Funkcją warg sromowych wewnętrznych jest ochrona pochwy przed infekcjami, a także urazami mechanicznymi.

Typy budowy warg sromowych

Czyli piękno w różnorodności :)

Stwierdzenie, że wargi sromowe mogą się różnić u każdej osoby i nie ma jednego kanonu czy idealnego wzoru ich wyglądu, nie będzie niczym odkrywczym, ale często o tym zapominamy. Wargi mogą być większe i mniejsze, symetryczne i niesymetryczne, cienkie i grube…

Podobnie zróżnicowany bywa ich kolor – od żywego różu przez fiolet aż do brązu. Te barwy nie muszą wskazywać na patologie czy infekcje, jednak w przypadku towarzyszących im nieprzyjemnych dolegliwości należy niezwłocznie udać się do lekarza.

Typy budowy sromu

Oto niektóre z nich:

• kiedy wargi sromowe mniejsze zakryte fałdami warg sromowych większych – nazywane niekiedy „barbie”,
• kiedy wargi sromowe mniejsze wystają spod większych (możesz spotkać się z określeniem „motylek”).
• typ nazywany „podkową” (lub „bułeczką”; bardzo podobny do „barbie”) – wargi mniejsze przykryte są wargami sromowymi większymi, dużo wydatniejszymi i bardziej uwypuklonymi.

Te dodatkowe nazwy (w cudzysłowach) swego czasu były dość popularne, stanowiły rodzaj pewnego skrótu myślowego. Obecnie nie są zbyt często używane – podajemy je więc bardziej w ramach ciekawostki, chociaż może zdarzyć się, że usłyszysz je podczas rozmowy czy zauważysz, szukając jakichś informacji na ich temat.

Wiadomo, że ile osób tyle ciał, a każde z nich jest inne i wyjątkowe. Nie sposób więc ująć wszystkich typów ich budowy w jeden, konkretny sposób!

Asymetria warg sromowych jest niezwykle często spotykana. No cóż – fizjologia! U podłoża wrodzonych przerostów mogą stać przebyte w łonie matki infekcje, ale równie dobrze może to być po prostu naturalny, niewywołany jednostką chorobową stan. Inne nasze cielesne „pary”, czyli piersi, również nierzadko nie są stuprocentowo symetryczne – i to jest okej (dopóki nie wiąże się to z jakimiś nieprzyjemnymi dolegliwościami)!

Opuchnięte wargi sromowe – co je powoduje?

Opuchnięte wargi sromowe (lub jedna z nich) nie zawsze powinny być powodem do zmartwień. Może to wynikać z różnych doświadczeń, takich jak terapia hormonalna czy piercing miejsc intymnych. Jeżeli opuchniętym wargom towarzyszą jednak inne uporczywe dolegliwości (jak świąd i pieczenie), nie wolno samodzielnie borykać się z tym problemem i należy się skonsultować z lekarzem specjalistą.

Przerost warg sromowych mniejszych

Przerost warg sromowych wewnętrznych w okresie płodowym i niemowlęcym jest normalny. Najczęściej samoistnie się cofa. Może jednak pozostać lub powstać w późniejszych latach życia.

Przerostem warg sromowych nazywamy sytuację, kiedy wargi sromowe mniejsze nie są przykryte przez wargi większe. Taki stan określa się też fartuszkiem hotentockim. Nazwa pochodzi od afrykańskiego plemienia Hotentotów, wśród których przerost warg sromowych mniejszych uznawany jest za piękny i wręcz pożądany.

Przerośnięte wargi sromowe wewnętrzne – przyczyny

Przerost warg sromowych mniejszych może być wrodzony lub nabyty. Przyczyny jego powstawania nie są do końca ustalone. Niektóre osoby się z nim rodzą, inne mogą się go „nabawić” wskutek na przykład przewlekłych stanów zapalnych.

Zbyt duże wargi sromowe mogą powodować dyskomfort i pogarszać jakość życia seksualnego, utrudniając wejście penisa do pochwy i tym samym wywołując ból. Przerośnięte wargi czasami uniemożliwiają uprawianie sportu (na przykład jazdy na rowerze). Przerost warg sromowych mniejszych może także wpływać na libido i popęd seksualny – wiele osób cierpi na kompleksy związane z tym stanem i odczuwa wstyd podczas zbliżeń intymnych. Zdarza się jednak, że jest to po prostu problem „kosmetyczny”.

Co to jest labioplastyka?

To zabieg chirurgiczny z dziedziny ginekologii estetycznej, jednak wiele osób skłania się ku niemu w celu poprawy funkcjonalności warg sromowych. Ich budowa może warunkować nie tylko dolegliwości bólowe, ale też częstsze infekcje.

W trakcie labioplastyki wargi sromowe są korygowane i modelowane w taki sposób, aby zyskały nie tylko optymalny wygląd, ale przede wszystkim umożliwiały normalne funkcjonowanie.

Niekiedy wargi sromowe są zbyt małe – wówczas wypełnia się je preparatami zawierającymi kwas hialuronowy. Lekarz może także zaproponować autoprzeszczep tkanki tłuszczowej.

Dzięki labioplastyce można poprawić więc asymetrię i wszelkie nieprawidłowości w kształcie warg (jak przerost warg sromowych czy zniekształcenia na przykład po porodzie). Zabieg standardowo przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, jednak niektóre osoby decydują się na znieczulenie ogólne. 

Labioplastyka dotyczy zarówno warg sromowych mniejszych (labiominoroplastyka), jak i warg sromowych większych (labiomajoroplastyka).

Jakie są przeciwwskazania do zabiegu?

Labioplastyka nie jest wskazana w przypadku toczących się infekcji i nowotworów narządów płciowych. Leczenia operacyjnego nie powinno się przeprowadzać przy szeregu chorób towarzyszących (na przykład przy problemach z krzepliwością krwi). Lekarz może również odradzić ingerencję chirurgiczną z powodu nierealnych oczekiwań wobec labioplastyki.

Choroby warg sromowych

Czyli trochę informacji prosto z gabinetu lekarza ;) Oto niektóre z chorób dotyczących warg sromowych:

Zapalenie gruczołu Bartholina

W tylnej części warg sromowych znajdują się gruczoły przedsionkowe (gruczoły Bartholina). Ich funkcją jest wytwarzanie śluzu, który ma nawilżać nabłonek wokół pochwy. Ułatwiają więc też czerpanie przyjemności ze stosunku. W przypadku infekcji bakteryjnej może dojść do zapalenia, którego objawy to:

• silny ból, skutkujący nawet problemami ze swobodnym poruszaniem się,
• zaczerwienienie i obrzęk,
• najczęściej jednostronne powiększenie wargi sromowej,
• guz (uwypuklony u przedsionka pochwy).

Postępujący obrzęk może zablokować wypływ śluzu, a jeśli dojdzie do zainfekowania gruczołu, grozi to dodatkowym powstaniem ropnia gruczołu Bartholina. W początkowym etapie leczenia zazwyczaj wystarcza antybiotykoterapia. Czasami jednak konieczna okazuje się operacja, podczas której ropień jest nacinany, a jego zawartość – usuwana.

Opryszczka narządów płciowych

Wywołują ją wirusy Herpes simplex. Wirusowe zmiany skórne zazwyczaj pojawiają się właśnie na wargach sromowych. Do zarażenia dochodzi poprzez stosunek seksualny z nosicielem_ką, ale może także nastąpić transmisja wirusa z innych części ciała (na przykład z jamy ustnej) – są to jednak rzadkie przypadki, bo mówimy o innym typie HSV.

Pssst! Więcej na ten temat znajdziecie w innym artykule na naszym blogu.

Liszaj

Twardzinowy

Ta choroba dotyczy głównie osób w okresie pomenopauzalnym – to białawe, grudkowate zmiany i zrogowacenia na wargach sromowych. Najczęściej towarzyszą im:

• bolesne oddawanie moczu,
• świąd i pieczenie,
• ból w trakcie stosunku.

Przyczyny choroby leżą w wahaniach hormonalnych związanych z pomenopauzalnym spadkiem poziomu estrogenu w organizmie. Liszaj może występować w przebiegu nowotworu sromu, dlatego lekarz przeważnie pobiera biopsję w celu dalszej, dokładniejszej diagnostyki.

Płaski

To rodzaj zapalnej, autoimmunologicznej choroby, charakteryzującej się występowaniem zmian na skórze i błonach śluzowych. W okolicy narządów płciowych mogą pojawiać się jego następujące odmiany:

• nadżerkowy,
• kolczysto-grudkowy,
• przerostowa forma liszaja płaskiego.

Najczęściej spotykana jest właśnie postać nadżerkowa. W jej przebiegu obserwuje się bolesne nadżerki, wyglądające jak błyszczące, białe grudki i plamy. Nieleczony liszaj płaski nadżerkowy może prowadzić do rozległych owrzodzeń i deformacji warg sromowych.

Grzybica warg sromowych

Niemal zawsze występuje równolegle z grzybicą pochwy. Wywołują ją grzyby z gatunku Candida. Objawy infekcji obejmują:

• zaczerwienione wargi sromowe,
• świąd i pieczenie,
• bolesne oddawanie moczu,
• białe, grudkowate upławy.

Nowotwór sromu

Jest to jeden z najrzadziej diagnozowanych nowotworów u kobiet. Kiedyś chorowały na niego głównie osoby po 60. roku życia, jednak coraz częściej diagnozuje się go w młodszym wieku. Przyczyny powstawania raka sromu to w głównej mierze przebyte infekcje bakteryjne i wirusowe (na przykład zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV). Czynnik ryzyka stanowi również palenie papierosów.

Nowotwór sromu może się objawiać owrzodzeniem lub obecnością pojedynczego guzka na wargach czy łechtaczce. Jeżeli guzki są małe, niekiedy decyzją lekarza wycina się je w całości, jednak pełne rozpoznanie i leczenie zależą od wyników biopsji i pozostałych badań szczegółowych.

Przeczytaj nasz artykuł o innej dolegliwości miejsc intymnych - wulwodyni.

Wargi sromowe – jak je pielęgnować?

• Używaj delikatnych, bezzapachowych płynów do higieny intymnej (najlepiej takich z zawartością kwasu mlekowego, który pomaga utrzymać równowagę flory bakteryjnej).
• Przy podmywaniu najlepszym narzędziem są po prostu dłonie – unikaj wszelkiego rodzaju gąbek czy myjek, aby zapobiec infekcji i przenoszeniu bakterii na delikatne okolice intymne.
• Szczególnie w czasie okresu unikaj długich, gorących kąpieli – lepszy będzie letni prysznic.
• Wargi sromowe myj w kierunku przód–tył, od pochwy w kierunku odbytu – dzięki temu mikroorganizmy z okolic odbytu nie przeniosą się na srom.
• No i kwestia oczywista, ale warta wspomnienia: nie korzystaj z tego samego ręcznika, co reszta domowników. Poza tym dobre rozwiązanie stanowi używanie dwóch ręczników – jednego do okolic intymnych, drugiego do reszty ciała.

A jeśli chcesz się dowiedzieć jak prawidłowo się golić zachęcamy do przeczytania artykułów: golenie miejsc intymnych oraz jak się pozbyć krostek po goleniu?

Akcja – obserwacja (i akceptacja!)

Wiemy, jak trudno jest się odnaleźć w świecie wszędobylskich kanonów piękna. Pamiętaj: jak wcześniej wspomniałam, piękno tkwi w różnorodności, jednak Twoja ingerencja w wygląd warg sromowych nie jest żadnym powodem do wstydu. Po prostu róbmy tak, aby to nam było dobrze!

Akceptujmy i kochajmy nasze ciała – choć bywa to trudne, każdego dnia wykonują tytaniczną robotę :)